Komisja ułatwia działalność stowarzyszeń transgranicznych w UE

Komisja przyjęła dziś wniosek mający na celu ułatwienie transgranicznej działalności stowarzyszeń nienastawionych na zysk w UE. Poprawi to funkcjonowanie rynku wewnętrznego poprzez usunięcie barier prawnych i administracyjnych dla stowarzyszeń nienastawionych na zysk, które prowadzą działalność lub zamierzają prowadzić działalność w co najmniej dwóch państwach członkowskich, promując tym samym rolę, jaką stowarzyszenia nienastawione na zysk odgrywają w generowaniu gospodarczej i społecznej wartości w UE, i umożliwiając im równe warunki działania.

Obecnie, jeżeli stowarzyszenia nienastawione na zysk prowadzą działalność w innym państwie członkowskim niż to, w którym mają siedzibę, nie otrzymują jednolitego uznania swojej osobowości prawnej i zdolności i często muszą zarejestrować się po raz drugi, a nawet utworzyć nowy podmiot prawny w tym państwie członkowskim. Szacuje się, że dzięki nowym przepisom około 310 000 stowarzyszeń nienastawionych na zysk, które stykają się z tymi przeszkodami, prowadząc działalność w innym kraju, zmniejszy koszty administracyjne o nawet 770 mln euro rocznie, potencjalnie osiągając 8,5 mld euro oszczędności w okresie 15 lat. Ponadto oczekuje się, że około 185 000 stowarzyszeń nienastawionych na zysk będzie potencjalnie angażować się w działalność transgraniczną, jeżeli zidentyfikowane bariery, o których mowa we wniosku, zostaną usunięte. Mogłyby one wygenerować do 4,2 mld euro wartości dodanej w okresie 15 lat.

Wniosek Komisji wprowadza dodatkową formę prawną europejskiego stowarzyszenia transgranicznego (ECBA) do krajowych systemów prawnych państw członkowskich, która została opracowana specjalnie do celów transgranicznych i zmniejszy obciążenia prawne i administracyjne związane z uznawaniem i zakładaniem stowarzyszeń nienastawionych na zysk prowadzących działalność w innym państwie członkowskim. Po utworzeniu w jednym państwie członkowskim ECBA będzie automatycznie uznawana i będzie mogła angażować się w działalność we wszystkich państwach członkowskich, w tym w działalność gospodarczą, co pozwoli stowarzyszeniom non-profit uwolnić swój pełny potencjał społeczny i gospodarczy w UE. ECBA będą współistnieć z innymi stowarzyszeniami krajowymi na szczeblu państw członkowskich. W kwestiach nieobjętych proponowaną dyrektywą, takich jak opodatkowanie, państwa członkowskie traktują ECBA w taki sam sposób jak porównywalne krajowe stowarzyszenia nienastawione na zysk, z poszanowaniem tradycji państw członkowskich w tych dziedzinach i bez wpływu na istniejące stowarzyszenia.

Nowe przepisy: 

• Ustanowienie w każdym państwie członkowskim nowej formy prawnej stowarzyszeń nienastawionych na zysk specjalnie zaprojektowanej do celów transgranicznych (ECBA), obok istniejących krajowych form prawnych.
• Umożliwienie automatycznego uznawania tej nowej formy prawnej w całej Unii po zarejestrowaniu ECBA w jednym państwie członkowskim, dzięki „certyfikatowi” ECBA
• Zapewnienie zharmonizowanych przepisów dotyczących przenoszenia siedziby statutowej, co umożliwi stowarzyszeniom non-profit pełne korzystanie ze swobody przedsiębiorczości oraz swobody świadczenia usług, towarów i kapitału w Unii. 
• Zapewnienie, aby ECBA w pełni korzystały z zalet rynku wewnętrznego, niezależnie od państwa członkowskiego rejestracji, poprzez bezpłatny i niedyskryminacyjny dostęp do finansowania publicznego w każdym państwie członkowskim, w którym prowadzą działalność.

Wraz z proponowaną dyrektywą Komisja przyjęła również rozporządzenie o charakterze technicznym zmieniające rozporządzenia w sprawie systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym (IMI) i jednolitego portalu cyfrowego, aby umożliwić współpracę i wymianę informacji między właściwymi organami za pośrednictwem systemu IMI oraz prowadzić operacje cyfrowe za pośrednictwem jednolitego portalu cyfrowego umożliwiającego publiczny dostęp do informacji o ECBA.

Co dalej?

Wniosek zostanie przedłożony do przyjęcia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. Po przyjęciu dyrektywy państwa członkowskie będą miały dwa lata na przeniesienie jej przepisów do prawa krajowego.

Kontekst

Stowarzyszenia nienastawione na zysk tworzą wartość gospodarczą i społeczną w całej Unii i prowadzą działalność w kluczowych sektorach, takich jak zdrowie, opieka i usługi społeczne, kultura, usługi zatrudnienia, sport, badania i rozwój oraz edukacja. W państwach członkowskich UE istnieje 3,8 mln stowarzyszeń nienastawionych na zysk, które odpowiadają za 2,9 proc. PKB UE.

Uznając potrzebę stworzenia sprzyjającego otoczenia dla trzeciego sektora, wniosek wynika z rezolucji Parlamentu Europejskiego zawierającej zalecenia dla Komisji w sprawie statusu europejskich stowarzyszeń transgranicznych i organizacji niekomercyjnych, przyjętej 17 lutego 2022 r.

Wniosek wpisuje się w szersze cele polityczne Europejskiego Zielonego Ładu i cyfrowej dekady 2030 i obejmuje priorytet polityczny gospodarki służącej ludziom. Wniosek przyczynia się do realizacji celów planu działania na rzecz gospodarki społecznej i jest powiązany z niektórymi z jego działań, takimi jak wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie opracowania warunków ramowych gospodarki społecznej w państwach członkowskich oraz dwa dokumenty robocze służb Komisji w sprawie odpowiednich ram opodatkowania podmiotów gospodarki społecznej oraz w sprawie niedyskryminacyjnego opodatkowania organizacji charytatywnych i ich darczyńców: zasady wynikające z orzecznictwa Unii.

źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.