Komisja proponuje ukierunkowane środki w celu zapewnienia terminowego wdrożenia rozporządzenia UE w sprawie wylesiania

Komisja proponuje dziś ukierunkowane rozwiązania mające na celu wsparcie przedsiębiorstw, globalnych zainteresowanych stron, państw trzecich i państw członkowskich w celu zapewnienia sprawnego wdrożenia rozporządzenia UE w sprawie wylesiania (EUDR).

Dzisiejszy wniosek Komisji ma na celu zapewnienie pełnej operacyjności systemu informatycznego, aby uwzględnić wkład UE w globalne wyzwanie, jakim jest wylesianie. Jednocześnie wniosek uprości obowiązki sprawozdawcze, w szczególności w odniesieniu do mikroprzedsiębiorstw i małych operatorów pierwotnych z krajów o niskim ryzyku na całym świecie, przy jednoczesnym utrzymaniu solidnego mechanizmu monitorowania.

Rozporządzenie EUDR jest kluczową inicjatywą na rzecz walki z wylesianiem. Komisja jest zaangażowana w realizację swoich celów.

Kluczowe środki

Biorąc pod uwagę informacje zwrotne od zainteresowanych stron w kontekście działań Komisji na rzecz uproszczenia przez cały rok, we wniosku Komisji wprowadza się ukierunkowane uproszczenia w celu zmniejszenia obowiązków w zakresie:

• Podmioty i podmioty handlowe, które wprowadzają do obrotu odnośne produkty objęte rozporządzeniem EUDR po ich wprowadzeniu do obrotu w UE. Mogą to być na przykład sprzedawcy detaliczni lub duże unijne przedsiębiorstwa produkcyjne. Przedsiębiorstwa te znajdują się w niższej części odpowiednich łańcuchów wartości. Podmiot działający na rynku wyższego szczebla będzie nadal dochowywał należytej staranności.

Mikroprzedsiębiorstwa i małe przedsiębiorstwa podstawowe z krajów niskiego ryzyka na całym świecie, które sprzedają swoje towary bezpośrednio na rynku europejskim. Obejmują one prawie 100 % rolników i leśników w UE.

Aby umożliwić bardziej efektywne wykorzystanie systemu informatycznego, Komisja proponuje, aby podmioty działające na niższym szczeblu łańcucha dostaw i podmioty handlowe nie były już zobowiązane do składania oświadczeń o zachowaniu należytej staranności. Dzięki temu usprawnieniu w całym łańcuchu dostaw wymagany będzie tylko jeden wniosek w systemie informatycznym EUDR w punkcie wejścia na rynek. Obowiązki sprawozdawcze i odpowiedzialność koncentrowałyby się na podmiotach wprowadzających najpierw produkty do obrotu. Na przykład ziarno kakaowe wymagałoby złożenia tylko jednego oświadczenia o zachowaniu należytej staranności przez importera wprowadzającego je do obrotu w UE, ale producenci wyrobów czekoladowych niższego szczebla nie będą zobowiązani do złożenia nowego oświadczenia o zachowaniu należytej staranności w systemie informatycznym.

Dzięki zaproponowanemu dziś znaczącemu uproszczeniu mikroprzedsiębiorstwa i małe podmioty pierwotne złożyłyby w systemie informatycznym EUDR jedynie prostą, jednorazową deklarację. Jeżeli informacje są już dostępne, na przykład w bazie danych państwa członkowskiego, operatorzy nie muszą sami podejmować żadnych działań w systemie informatycznym. Uproszczenie to zastępuje wcześniejszą potrzebę regularnego przedkładania oświadczeń o zachowaniu należytej staranności.

Okres przejściowy dla przedsiębiorstw na wzmocnienie systemu informatycznego

Komisja proponuje również okresy przejściowe, aby zagwarantować płynne przejście i wzmocnić system informatyczny.

Konkretnie oznacza to, że rozporządzenie EUDR wejdzie w życie 30 grudnia 2026 r. w odniesieniu do mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorstw. W przypadku dużych i średnich przedsiębiorstw data ta pozostaje do 30 grudnia 2025 r., ale aby zapewnić stopniowe wprowadzanie przepisów, będą one korzystać z sześciomiesięcznego okresu karencji na kontrole i egzekwowanie przepisów.

Komisja wdraża system informatyczny w ścisłej współpracy z zainteresowanymi stronami, jak przewidziano w przepisach, od czasu jego uruchomienia w grudniu 2024 r. W kontekście tego dialogu nowe prognozy dotyczące liczby oczekiwanych operacji i interakcji między podmiotami gospodarczymi a systemem informatycznym doprowadziły do znacznej ponownej oceny przewidywanego obciążenia systemu informatycznego – znacznie wyższego niż przewidywano. System musi być w stanie obsługiwać wszystkie oświadczenia o zachowaniu należytej staranności w odniesieniu do produktów objętych prawem i składane przez wszystkie podmioty.

Nowe daty rozpoczęcia stosowania, w połączeniu z uproszczeniem obowiązków podmiotów łańcucha dostaw, mają na celu zapewnienie, aby system informatyczny był w stanie utrzymać poziom oczekiwanych obciążeń.

Komisja pracuje również nad planami awaryjnymi, tak aby podmioty gospodarcze mogły wywiązać się ze swoich obowiązków, jeżeli współprawodawcy nie przyjmą w terminie niniejszego wniosku ustawodawczego, w którym to przypadku rozporządzenie EUDR wejdzie w życie w dniu 30 grudnia 2025 r.

Kolejne kroki

Parlament Europejski i Rada omówią teraz wniosek Komisji. Muszą one formalnie przyjąć ukierunkowaną zmianę rozporządzenia UE w sprawie wylesiania, zanim wejdzie ono w życie.

Komisja wzywa Parlament Europejski i Radę do szybkiego przyjęcia wniosku dotyczącego przedłużenia okresu wdrażania do końca 2025 r. 

Kontekst

Rozporządzenie UE w sprawie wylesiania ma na celu zapewnienie, aby zestaw kluczowych towarów wprowadzanych do obrotu w UE nie przyczyniał się już do wylesiania i degradacji lasów w UE i w innych częściach świata. Wylesianie i degradacja lasów są ważnymi czynnikami powodującymi zmianę klimatu i utratę różnorodności biologicznej – dwa kluczowe wyzwania środowiskowe naszych czasów. Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) szacuje, że w latach 1990–2020 w wyniku wylesiania utracono 420 mln hektarów lasów – obszar większy niż Unia Europejska. W oparciu o wskaźniki wylesiania w latach 2015–2020 co minutę trzykrotnie przekracza powierzchnię parku Leopolda graniczącego z Parlamentem Europejskim w Brukseli.

Od czasu wejścia w życie rozporządzenia EUDR w czerwcu 2023 r. Komisja konsekwentnie współpracuje z zainteresowanymi stronami nad sposobami ułatwienia prostego, sprawiedliwego i racjonalnego pod względem kosztów wdrożenia tego rozporządzenia. W ostatnich latach Komisja koncentrowała się na stworzeniu całej infrastruktury niezbędnej do rozpoczęcia stosowania rozporządzenia EUDR, w szczególności poprzez dodatkowe wytyczne i najczęściej zadawane pytania opublikowane w kwietniu 2025 r., a także w rozporządzeniu wykonawczym w sprawie analizy porównawczej opublikowanym w maju 2025 r.

Komisja podjęła również wysiłki na rzecz uproszczenia pod różnymi względami, co zgodnie z szacunkami doprowadziłoby do zmniejszenia o 30 % kosztów administracyjnych i obciążeń dla przedsiębiorstw.

W grudniu 2024 r. Unia Europejska przyznała 12-miesięczny dodatkowy okres stopniowego wprowadzania, dzięki czemu prawo będzie miało zastosowanie od 30 grudnia 2025 r. w przypadku dużych i średnich przedsiębiorstw oraz od 30 czerwca 2026 r. w przypadku mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorstw.

Więcej informacji

Opracowanie i aktualizacja wytycznych oraz utworzenie i otwarcie systemu informatycznego

źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.