Postępowanie wyjaśniające Komisji
W latach 2012–2013 władze polskie udzieliły przedsiębiorstwu PCC wsparcia publicznego na budowę nowego zakładu produkującego ultraczysty kwas monochlorooctowy w Brzegu Dolnym. Wsparcie miało postać: (i) dotacji bezpośredniej w wysokości 16 mln euro oraz (ii) zwolnienia z podatku w wysokości maksymalnie 7 mln euro. Władze polskie nie zgłosiły tego wsparcia Komisji, ponieważ uznały, że w świetle przepisów ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych z 2008 r. („GBER z 2008 r.”) jest ono zwolnione z obowiązku zgłoszenia.
W lutym 2014 r. Komisja otrzymała skargę od bezpośredniego konkurenta PCC, w której twierdził on, że dotacja bezpośrednia była niezgodna z unijnymi zasadami pomocy państwa i powinna była zostać zgłoszona. W 2016 r. władze polskie unieważniły zwolnienie z podatku, ponieważ uznały, że środek nie był zgodny z GBER z 2008 r.
W wyniku skargi w październiku 2019 r. Komisja wszczęła szczegółowe postępowanie wyjaśniające w sprawie zarówno dotacji bezpośredniej, jak i zwolnienia z podatku.
We wrześniu 2022 r., na skutek odwołania wniesionego przez PCC, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że Polska nie powinna była unieważnić zwolnienia z podatku dla PCC.
Ocena Komisji
Komisja oceniła oba środki pomocy w świetle wytycznych w sprawie pomocy regionalnej UE na lata 2007–2013 („wytyczne w sprawie pomocy regionalnej”). Po przeprowadzeniu szczegółowej oceny Komisja stwierdziła, że:
- dotacja bezpośrednia i zwolnienie z podatku miały „efekt zachęty”, ponieważ stanowiły dla PCC rzeczywistą zachętę do realizacji inwestycji w Brzegu Dolnym – regionie w niekorzystnym położeniu. Bez wsparcia publicznego przedsiębiorstwo PCC nie zrealizowałoby swojej inwestycji w tym regionie lub zrealizowałoby ją na mniejszą skalę.
- Całkowita kwota pomocy przyznanej PCC przez władze polskie nie przekroczyła pułapu pomocy regionalnej mającego zastosowanie do odnośnego regionu.
- Mimo iż skarżący twierdził, że rynek kwasu monochlorooctowego wykazywał nadwyżkę mocy produkcyjnych w momencie przeprowadzenia inwestycji i że w związku z tym nie należało przyznać pomocy na jej wsparcie, Komisja stwierdziła, że w okresie poprzedzającym udzielenie pomocy nie odnotowano bezwzględnego spadku popytu, a perspektywy przyszłego wzrostu były w tamtym czasie obiecujące.
- Pozytywne skutki przyznanych środków przeważyły nad ewentualnymi zakłóceniami konkurencji i handlu w UE.
Kontekst
Unijne zasady pomocy państwa, w szczególności ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych i wytyczne w sprawie pomocy regionalnej, umożliwiają państwom członkowskim wspieranie rozwoju gospodarczego i zatrudnienia na obszarach Europy znajdujących się w niekorzystnej sytuacji oraz wspieranie spójności regionalnej na jednolitym rynku, bez naruszania równych warunków działania dla państw członkowskich.
W ogólnym rozporządzeniu w sprawie wyłączeń grupowych uznano określone kategorie pomocy państwa (takie jak pomoc regionalna) za zgodne z Traktatem o funkcjonowaniu UE, o ile spełniają one pewne warunki. Wyłączono zatem te kategorie z wymogu uprzedniego zgłoszenia i zatwierdzenia przez Komisję, co umożliwiło państwom członkowskim bezpośrednie przyznawanie pomocy i informowanie Komisji dopiero po fakcie.
W wytycznych w sprawie pomocy regionalnej określono zasady, zgodnie z którymi państwa członkowskie mogą przyznawać przedsiębiorstwom pomoc na inwestycje w budowę nowych zakładów produkcyjnych w słabiej rozwiniętych regionach Europy. Środek pomocy, aby był zgodny z tymi wytycznymi, musi spełniać szereg warunków, w szczególności:
- pomoc musi mieć realny „efekt zachęty”, czyli musi skutecznie zachęcać beneficjenta do zainwestowania w konkretny region;
- pomoc nie może przekraczać pułapu pomocy regionalnej mającego zastosowanie do danego regionu i musi być ograniczona do minimum niezbędnego, aby przyciągnąć inwestycje do regionu w niekorzystnym położeniu;
- pomoc nie może zostać przyznana przedsiębiorstwu znajdującemu się w trudnej sytuacji;
- pomoc musi przynosić pozytywne skutki, które przeważą nad ewentualnymi zakłóceniami konkurencji i handlu w UE.
Wytyczne Komisji w sprawie pomocy regionalnej na lata 2007–2013 miały zastosowanie do środków przyznanych do dnia 30 czerwca 2014 r., kiedy to weszły w życie wytyczne w sprawie pomocy regionalnej na lata 2014–2021.
Wersja decyzji nieopatrzona klauzulą poufności zostanie udostępniona pod numerem sprawy SA.38330 w rejestrze pomocy państwa na stronie poświęconej konkurencji po wyjaśnieniu wszelkich kwestii związanych z poufnością. Wykaz nowych decyzji dotyczących pomocy państwa opublikowanych w internecie i Dzienniku Urzędowym zamieszczany jest w cotygodniowym biuletynie internetowym dotyczącym pomocy państwa (State Aid Weekly e-News).
źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.