Komisja przyjęła dziś piąty roczny program prac w ramach Europejskiego Funduszu Obronnego (EFO), w którym przeznaczono ponad 1 mld euro na wspólne projekty badawczo-rozwojowe w dziedzinie obronności.
W ramach programu prac EFR na 2025 r. Komisja uruchamia znaczne dodatkowe środki finansowe na wsparcie rozwoju krytycznych technologii i zdolności obronnych. W programie prac przeznaczono po około 100 mln euro na kluczowe dziedziny, takie jak walka naziemna, kosmiczna, powietrzna i morska, a także odporność energetyczna i transformacja środowiskowa.
Wspieranie wspólnych europejskich projektów badawczo-rozwojowych w dziedzinie obronności
Program prac EFR25 wspiera rozwój krytycznych technologii i zdolności obronnych wymaganych zgodnie z priorytetami UE w zakresie zdolności uzgodnionymi przez państwa członkowskie i doprecyzowanymi w Strategicznym kompasie. Komisja ogłasza 9 konkurencyjnych zaproszeń do składania wniosków dotyczących 31 tematów (więcej informacji można znaleźć w zestawieniu informacji). Obejmuje to 15 tematów wspierających działania badawcze, 15 tematów wspierających działania rozwojowe i 1 temat wspierający sieć krajowych punktów kontaktowych EFR. 14 spośród proponowanych tematów zaproszeń wspiera cele Platformy na rzecz technologii strategicznych dla Europy (STEP) w dziedzinie technologii cyfrowych i innowacji typu „deep-tech”, czystych i zasobooszczędnych technologii oraz biotechnologii. Projekty spełniające wymogi kwalifikowalności określone w niniejszym zaproszeniu otrzymają pieczęć STEP. Ponadto 2 szczegółowe umowy o udzielenie dotacji będą dalej wspierać sojusz na rzecz medycznych środków przeciwdziałania w dziedzinie obronności.
Budżet wynoszący około 100 mln euro lub więcej odpowiada na przyszłe wyzwania w dziedzinie walki naziemnej, przestrzeni kosmicznej, walki powietrznej i odporności energetycznej oraz transformacji ekologicznej. Ponadto ponad 40 mln euro ze środków UE przeznaczono na działania badawczo-rozwojowe w kluczowych obszarach w obecnym i przyszłym kontekście operacyjnym, takich jak cyberbezpieczeństwo, walka morska, działania podwodne, symulacje i szkolenia, zaawansowane czujniki pasywne i aktywne.
Zaproszenia do składania wniosków przygotują grunt pod szeroką gamę technologii wspomagających związanych z autonomicznym trybowaniem i ewakuacją rannego personelu, wielofunkcyjnym systemem dystrybucji informacji, dialogiem między człowiekiem a sztuczną inteligencją, chipletami do zastosowań obronnych, systemami wojskowymi i zaawansowanymi technologiami wspomagającymi.
4 % budżetu EFR na 2025 r. przeznaczono na zaproszenie do składania wniosków dotyczące przełomowych technologii. Ponadto około 6 % środków przeznaczono na dwa nietematyczne zaproszenia do składania wniosków w sprawie innowacyjnych i przyszłych rozwiązań w dziedzinie obronności, zachęcając w szczególności MŚP do ubiegania się o działania w zakresie badań i rozwoju.
Oczekuje się, że zaproszenia do składania wniosków zostaną otwarte w połowie lutego 2025 r., a termin składania wniosków upływa 16 października 2025 r.
Wspieranie innowacji w dziedzinie europejskich technologii obronnych
W programie prac EFR na 2025 r. kontynuowano wsparcie na rzecz innowacji w dziedzinie obronności za pośrednictwem unijnego systemu innowacji w dziedzinie obronności (EUDIS), zapewniając dotacje i usługi dla przedsiębiorstw typu start-up, przedsiębiorstw scale-up, MŚP, organizacji badawczych i innowacyjnych; organizacji technologicznych, akceleratorów i innych nietradycyjnych podmiotów, aby pomóc im przezwyciężyć bariery wejścia na rynek obronny, wprowadzić pomysły na rynek i wywrzeć wpływ na bezpieczeństwo i obronność UE.
Program prac obejmuje wyzwanie technologiczne w dziedzinie sztucznej inteligencji oraz apele o promowanie synergii między innowacjami cywilnymi i obronnymi, koncentrując się w tym roku na przestrzeni kosmicznej, odporności energetycznej, walce naziemnej i cyberprzestrzeni. W tym roku koncentrujemy się na technologiach wspierających walkę naziemną i możliwości ochrony sił. Po raz pierwszy podmioty ukraińskie będą kwalifikowały się do otrzymania wsparcia akceleracyjnego jako strony trzecie w tego rodzaju zaproszeniach. W ramach programu prac wspierane są również nietematyczne zaproszenia do składania wniosków, otwarte wyłącznie dla MŚP lub MŚP wraz z organizacjami badawczymi.
Oprócz dotacji na badania i rozwój w ramach rundy 2025 finansowane będą działania wspierające innowacje. Obejmuje todrugą edycję hakatonu obronnego EUDIS, który odbędzie się w dniach 9–11 maja 2025 r. w ośmiu różnych lokalizacjach w UE i skupi się na tworzeniu innowacyjnych rozwiązań sprzętowych i programowych dostosowanych do pilnych potrzeb ukraińskiego pola bitwy i podobnych kontekstów operacyjnych.
Kontekst
Europejski Fundusz Obronny, dysponujący budżetem w wysokości około 7,3 mld euro na lata 2021–2027, jest instrumentem Komisji służącym wspieraniu opartych na współpracy badań i rozwoju w dziedzinie obronności. Nie zastępując wysiłków państw członkowskich, promuje współpracę między przedsiębiorstwami każdej wielkości i podmiotami badawczymi w całej UE i Norwegii (jako państwie stowarzyszonym).
EFO wspiera konkurencyjne i oparte na współpracy projekty obronne w całym cyklu badań i rozwoju, koncentrując się na projektach prowadzących do najnowocześniejszych i interoperacyjnych technologii obronnych i sprzętu obronnego. Wspiera również innowacje i zachęca MŚP do transgranicznego uczestnictwa.
Wraz z przyjęciem programu prac na 2025 r. Komisja przeznaczyła 5,4 mld euro od czasu wejścia w życie rozporządzenia w sprawie EFR w maju 2021 r., stając się jednym z największych inwestorów w badania i rozwój w dziedzinie obronności. Zawiera on również szereg środków mających na celu dalsze wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz spółek o średniej kapitalizacji w ramach unijnego systemu innowacji w dziedzinie obronności (EUDIS).
źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.