Aby ułatwić wojskom, sprzętowi i zasobom wojskowym szybkie i sprawne przemieszczanie się w całej Europie, Komisja Europejska i Wysoki Przedstawiciel zwiększają gotowość obronną, koncentrując się na gotowości, za pomocą pakietu dotyczącego mobilności wojskowej: nowe rozporządzenie w sprawie mobilności wojskowej i wspólny komunikat.
Komisja dąży również do pobudzenia radykalnych innowacji w obszarze wojskowym i wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego za pomocą unijnego planu działania na rzecz transformacji przemysłu obronnego.
Umożliwienie ruchu na dużą skalę i z prędkością
Dzięki utworzeniu ogólnounijnego obszaru mobilności wojskowej do 2027 r. pakiet dotyczący mobilności wojskowej przybliży UE o jeden krok w kierunku „wojskowej strefy Schengen”. Dzięki niemu przemieszczanie wojsk i sprzętu wojskowego w całej Europie będzie szybsze, bezpieczniejsze i bardziej skoordynowane dzięki:
- Usuwanie barier regulacyjnych: wprowadza pierwsze w historii zharmonizowane przepisy na szczeblu UE dotyczące mobilności wojskowej oraz określa jasne zasady i procedury dotyczące transgranicznych ruchów wojskowych, z maksymalnym trzydniowym czasem przetwarzania i uproszczonymi formalnościami celnymi.
- Tworzenie ram na wypadek sytuacji nadzwyczajnej: nowy europejski system wzmocnionego reagowania na potrzeby mobilności wojskowej (EMERS) służący przyspieszonym procedurom i priorytetowemu dostępowi do infrastruktury, wspierający siły zbrojne działające w kontekście UE lub NATO.
- Zwiększenie odporności infrastruktury transportowej: modernizuje kluczowe unijne korytarze mobilności wojskowej do standardów podwójnego zastosowania i chroni strategiczną infrastrukturę za pomocą nowego zestawu narzędzi na rzecz odporności. Ukierunkowane inwestycje wzmocnią cyberbezpieczeństwo, bezpieczeństwo energetyczne i gotowość zarówno w czasie pokoju, jak i kryzysu.
- Łączenie i dzielenie się zdolnościami: zwiększa gotowość, solidarność i dostępność zdolności w zakresie mobilności wojskowej dla państw członkowskich poprzez wprowadzenie puli solidarnościowej i możliwości stworzenia cyfrowego systemu informacji na temat mobilności wojskowej.
- Wzmocnienie zarządzania i koordynacji: Nowa Grupa ds. Transportu Mobilności Wojskowej i wzmocniony Komitet ds. Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T będą kierować wdrażaniem i monitorowaniem gotowości, przy wsparciu krajowych koordynatorów ds. transgranicznego transportu wojskowego w każdym państwie członkowskim.
Odblokowanie przełomowych innowacji na rzecz gotowości obronnej
Plan działania UEna rzecz transformacji przemysłu obronnego: Uwolnienie przełomowych innowacji na rzecz gotowości obronnej – plany mające na celu przyspieszenie modernizacji europejskiego przemysłu obronnego i wspieranie wschodzących podmiotów sektora obronnego.
Jego celem jest połączenie społeczności zajmujących się najbardziej zaawansowanymi technologiami i obronnością, przyspieszenie wykorzystania zaawansowanych technologii w zdolnościach wojskowych oraz zwiększenie zdolności produkcyjnych Europy dzięki innowacjom.
Aby to osiągnąć, skupiono się w nim na czterech priorytetach: wspieranie inwestycji w przedsiębiorstwa obronne, przyspieszenie rozwoju nowych technologii, rozszerzenie dostępu do zdolności obronnych i wspieranie umiejętności niezbędnych do utrzymania przewagi technologicznej Europy.
Rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie pokazała, jak szybko ewoluują technologie obronne. Innowacje takie jak sztuczna inteligencja, systemy kwantowe, drony i technologie kosmiczne przekształcają pole bitwy. Nowe podmioty sektora obronnego, od przedsiębiorstw typu start-up po innowacyjne MŚP, zmieniają sposób, w jaki Europa rozwija i produkuje zdolności wojskowe.
Europa musi wyciągnąć wnioski z doświadczeń Ukrainy, wzmocnić swoją odporność i zbudować nowy ekosystem obronny, który zjednoczy liderów przemysłu, nowych innowatorów i społeczność technologiczną, aby szybciej i skuteczniej dostarczać zdolności.
Kolejne kroki
Komisja przedstawi nowe rozporządzenie w sprawie mobilności wojskowej Radzie i Parlamentowi Europejskiemu do przyjęcia w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.
Komisja natychmiast rozpocznie wdrażanie działań zaproponowanych w planie działania, aby rozpocząć transformację europejskiego ekosystemu przemysłu obronnego i zwiększyć jego skalę.
Kontekst
W marcu 2025 r. Komisja i Wysoki Przedstawiciel przedstawili białą księgę w sprawie europejskiej obronności – gotowość do 2030 r., uzupełnioną opracowanym przez Komisję planem ReArm Europe / gotowością do 2030 r., ambitnym pakietem obronnym zapewniającym państwom członkowskim UE dźwignie finansowe w celu stymulowania gwałtownego wzrostu inwestycji w zdolności obronne.
Zarówno pakiet dotyczący mobilności wojskowej, jak i plan działania UE na rzecz transformacji przemysłu obronnego zostały podkreślone jako kluczowe obszary priorytetowe w białej księdze oraz w planie działania na rzecz gotowości obronnej do 2030 r.
Pakiet dotyczący mobilności wojskowej na 2025 r. opiera się również na wnioskach wyciągniętych ze zmienionego planu działania 2.0 i zobowiązania do mobilności wojskowej z 2024 r. Został on opracowany w ścisłej koordynacji z Europejską Służbą Działań Zewnętrznych (ESDZ) i Europejską Agencją Obrony (EDA), zapewniając spójność ze standardami i procedurami NATO.
Aby uzyskać więcej informacji
Pakiet dotyczący mobilności wojskowej
Rozporządzenie w sprawie mobilności wojskowej
Plan działania na rzecz transformacji przemysłu obronnego
Zestawienie informacji na temat mobilności wojskowej
Zestawienie informacji na temat planu działania na rzecz transformacji przemysłu obronnego
źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.