Cyfrowe prawa i zasady: Przewodniczący Komisji, Parlamentu Europejskiego i Rady podpisują deklarację europejską

Dzisiaj zakończyły się prace UE nad jej „cyfrowym DNA” – Europejską deklaracją praw i zasad cyfrowych w cyfrowej dekadzie. Przy okazji posiedzenia Rady Europejskiej przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen podpisała tekst wraz z przewodniczącą Parlamentu Europejskiego Robertą Metsolą i premierem Czech Petrem Fialą w imieniu rotacyjnego przewodnictwa Rady.

Deklaracja zaproponowana przez Komisję w styczniu tego roku jest wyrazem zaangażowania UE na rzecz pewnej, bezpiecznej i zrównoważonej transformacji cyfrowej, która stawia ludzi na pierwszym miejscu, zgodnie z podstawowymi wartościami UE i prawami podstawowymi. Deklaracja pokazuje obywatelom, że wartości europejskie, a także prawa i wolności zapisane w ramach prawnych UE muszą być przestrzegane w internecie tak samo jak w realnym życiu. Podzielony na sześć rozdziałów tekst będzie stanowił wytyczne dla polityków i przedsiębiorstw zajmujących się nowymi technologiami. Deklaracja będzie również ukierunkowywać podejście UE do transformacji cyfrowej na całym świecie.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen oświadczyła: Podpisanie Europejskiej deklaracji praw i zasad cyfrowych w cyfrowej dekadzie odzwierciedla nasz wspólny cel, jakim jest transformacja cyfrowa, która stawia ludzi na pierwszym miejscu. Prawa przedstawione w naszej deklaracji są zagwarantowane wszystkim osobom w UE, zarówno w internecie, jak i poza nim. Zasadami cyfrowymi zapisanymi w deklaracji będziemy się kierować w naszych pracach nad wszystkimi nowymi inicjatywami.

Prawa i zasady kierujące transformacją cyfrową

Transformacja cyfrowa ma wpływ na każdy aspekt życia. Stwarza ona większe możliwości pod względem rozwoju osobistego, zrównoważonego rozwoju i wzrostu gospodarczego, ale może również powodować zagrożenia wymagające reakcji ze strony polityki publicznej. Za pośrednictwem deklaracji praw i zasad cyfrowych UE pragnie chronić europejskie wartości poprzez:

Ukierunkowanie transformacji cyfrowej na człowieka
Wspieranie solidarności i włączenia społecznego poprzez łączność, edukację cyfrową, szkolenia i umiejętności, uczciwe i sprawiedliwe warunki pracy oraz dostęp do cyfrowych usług publicznych online
Potwierdzenie znaczenia wolności wyboru i sprawiedliwego środowiska cyfrowego
Wspieranie udziału w cyfrowej przestrzeni publicznej
Zwiększenie bezpieczeństwa, ochrony i upodmiotowienia w środowisku cyfrowym, przede wszystkim w przypadku młodych ludzi
Promowanie zrównoważonego rozwoju

Konkretne korzyści ze stosowania praw i zasad cyfrowych: przystępna cenowo i szybka łączność cyfrowa wszędzie i dla każdego, dobrze wyposażone klasy i wykwalifikowani cyfrowo nauczyciele, bezproblemowy dostęp do usług publicznych online, bezpieczne otoczenie cyfrowe dla dzieci, rozłączanie się po godzinach pracy, uzyskiwanie łatwo zrozumiałych informacji na temat wpływu naszych produktów cyfrowych na środowisko, kontrolowanie, w jaki sposób dane osobowe są wykorzystywane i komu są udostępniane.

Dalsze działania

Podpisanie na najwyższym szczeblu Europejskiej deklaracji praw i zasad cyfrowych w cyfrowej dekadzie odzwierciedla wspólne zobowiązanie polityczne UE i jej państw członkowskich do promowania i wdrażania tych zasad we wszystkich obszarach cyfrowego życia, aby osiągnąć cele cyfrowego kompasu na 2030 r. Deklaracja posłuży również jako wytyczne dla konkretnych prac nad programem polityki dotyczącym cyfrowej dekady, czyli mechanizmem monitorowania i współpracy służącym osiągnięciu wspólnych celów cyfrowych na koniec tego dziesięciolecia. Aby osiągnąć cele na 2030 r. oraz aby deklaracja przyniosła konkretne efekty, Komisja będzie monitorować postępy i składać roczne sprawozdania na temat stanu cyfrowej dekady. Poza tym deklaracja będzie wskazywać UE, jak w relacjach międzynarodowych kształtować transformację cyfrową, która stawia ludzi i prawa człowieka na pierwszym miejscu.

9 marca 2021 r. Komisja przedstawiła swoją wizję transformacji cyfrowej Europy do 2030 r. w Cyfrowym kompasie: europejska droga w cyfrowej dekadzie. We wrześniu 2021 r. Komisja przedstawiła solidne ramy zarządzania służące osiągnięciu tych celów cyfrowych zatytułowane Droga ku cyfrowej dekadzie.

W styczniu 2022 r. Komisja przedstawiła projekt deklaracji praw i zasad cyfrowych w cyfrowej dekadzie. W listopadzie 2022 r. Komisja, Parlament i Rada osiągnęły porozumienie w sprawie tej deklaracji. Deklaracja stanowi uzupełnienie wcześniejszych inicjatyw cyfrowych podjętych przez państwa członkowskie, takich jak deklaracja z Tallina w sprawie administracji elektronicznej, deklaracja berlińska w sprawie społeczeństwa cyfrowego i administracji cyfrowej opartej na wartościach oraz deklaracja lizbońska w sprawie celowej demokracji cyfrowej.

Komisja przeprowadziła również otwarte konsultacje publiczne, z których wynika, że istnieje duże poparcie dla europejskich zasad cyfrowych – 80 proc. obywateli UE uznało za przydatne, by UE opracowała i promowała wspólną europejską wizję praw i zasad cyfrowych – a także specjalne badanie Eurobarometr.

Deklaracja i opisane w niej prawa mają swoje źródło w traktatach i w Karcie praw podstawowych. Deklaracja jest oparta na istniejących obszarach polityki cyfrowej, takich jak ochrona danych, e-prywatność, prawa pracownicze i orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości. Stanowi ona uzupełnienie Europejskiego filaru praw socjalnych.