Wyniki UE w zakresie innowacji poczyniły stałe długoterminowe postępy, zwiększając się o 12,6 punktu procentowego od 2018 r. Najnowsze wydanie Europejskiego Rankingu Innowacyjności (EIS) pokazuje znaczące zmiany w krajowych wynikach w zakresie innowacji. Trzynaście państw członkowskich poprawiło swój wynik od zeszłego roku, przy czym największy wzrost odnotowano na Malcie (+7,6 punktu) i w Luksemburgu (+5 punktów). Od 2018 r. wszystkie państwa UE poprawiły swoje wyniki w zakresie innowacji, chociaż postępy wahają się od 0,9 punktu w Luksemburgu do 30 punktów w Estonii.
Inne kluczowe ustalenia obejmują:
- Szwecja odzyskuje swoją pozycję największego innowatora w UE (od 2018 r. wynosi ona 12,9 punktu procentowego) dzięki postępom w uczeniu się przez całe życie, wydatkom przedsiębiorstw na badania i rozwój (R&D) oraz przetwarzaniu w chmurze.
- Irlandia przewodzi obecnie grupie Silni Innowatorzy. Od 2018 r. jego wydajność wzrosła o 13,3 punktu procentowego, z mocnymi stronami w chmurze obliczeniowej, produktywności opartej na produkcji CO2 i współpracy z MŚP.
- Chorwacja awansuje do grupy umiarkowanych innowatorów po niezwykłym wzroście o 19,4 punktu procentowego od 2018 r.
Nowo opublikowane EIS 2025 i tablica wyników innowacji regionalnych (RIS) wskazują jednak na nieznaczny spadek o 0,4 punktu procentowego w latach 2024–2025.
To niedawne spowolnienie wskazuje na potrzebę przyspieszenia działań w obliczu niepewności i rosnącej globalnej konkurencji, co podkreślono w kompasie na rzecz konkurencyjności, inicjatywie „Wybierz Europę” oraz strategii na rzecz przedsiębiorstw typu start-up i przedsiębiorstw scale-up.
Konwergencja regionalna z kontrastami
RIS ujawnia nierówny krajobraz regionalny, z długoterminową poprawą i zmniejszającą się przepaścią innowacyjną między regionami osiągającymi najlepsze i najniższe wyniki. Utrzymują się jednak dysproporcje między Europą Północną i Południową.
Ogółem 233 z 241 regionów poprawiło swoje wyniki w zakresie innowacji w latach 2018–2025, przy średnim wzroście o prawie 12 punktów procentowych. W latach 2023–2025 odnotowano jednak spadek w 82 regionach. Europa Północna i Zachodnia dominują wśród regionów osiągających najlepsze wyniki. Europa Środkowa, Wschodnia i Południowa nadal nadrabiają zaległości, chociaż niektóre regiony osiągają wyniki powyżej średniej UE, w tym Praha, Catalunya/Cataluña, País Vasco/Euskadi, Comunidad de Madrid, Comunidad Foral de Navarra i Comunitat Valenciana.
Kontekst
Europejska tablica wyników innowacji (roczna) i regionalna tablica wyników innowacji (dwuletnia) oceniają wyniki w zakresie innowacji w całej UE, państwach sąsiadujących i światowych konkurentach. W EIS 2025 wykorzystuje się 32 wskaźniki obejmujące różne aspekty innowacji, w tym warunki ramowe, inwestycje, działania innowacyjne i wpływ na gospodarkę, środowisko i społeczeństwo. Państwa członkowskie dzielą się na cztery grupy innowacji:
- Liderzy innowacji (>125 % średniej UE)
- Silni innowatorzy (100–125%)
- Umiarkowani innowatorzy (70–100%)
- Nowi innowatorzy (<70%)
Tablice wyników są kluczowym narzędziem Nowego europejskiego planu na rzecz innowacji, którego celem jest zlikwidowanie luki innowacyjnej w UE i przyspieszenie wdrażania najnowocześniejszych technologii. Stanowią one również wkład w główne inicjatywy polityczne, takie jak kompas na rzecz konkurencyjności, unijna strategia na rzecz przedsiębiorstw typu start-up i przedsiębiorstw scale-up oraz kampania „Wybierz Europę dla nauki”. W przyszłości oczekuje się, że przyszły akt w sprawie innowacji będzie w dalszym ciągu wykorzystywać tabele wyników jako narzędzie analizy porównawczej do identyfikowania luk, stymulowania reform i modernizacji systemów badań naukowych i innowacji w całej Unii.
źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.