Opublikowane dziś najnowsze badanie Eurobarometru na temat wiedzy i postaw obywateli europejskich wobec nauki i technologii pokazuje, że ponad 8 na 10 obywateli (83%) uważa, że ogólny wpływ nauki i technologii jest pozytywny. Dwie trzecie respondentów (67%) zgadza się, że nauka i technologia sprawiają, że nasze życie jest łatwiejsze, zdrowsze i wygodniejsze.
Respondenci najczęściej uważają, że energia odnawialna (87 proc.), technologie informacyjno-komunikacyjne (79 proc.) oraz szczepionki i zwalczanie chorób zakaźnych (77 proc.) będą miały pozytywny wpływ na nasz styl życia w ciągu najbliższych 20 lat.
Z badania wynika, że większość Europejczyków chce dowiedzieć się więcej o postępie naukowym (58%). Niemniej jednak brak czasu (40%), brak zainteresowania (37%) i brak wiedzy w dziedzinie nauki i technologii (36%) pozostają poważnymi przeszkodami w zaangażowaniu społeczeństwa w naukę i technologię.
W badaniu przeanalizowano również szersze kwestie dotyczące zaufania i równości w nauce. Wyniki pokazują, że 77% respondentów zgadza się, że nauka i technologia powinny uwzględniać potrzeby wszystkich grup ludzi przy opracowywaniu nowych rozwiązań i produktów, podczas gdy kolejne 72% uważa, że rząd powinien wziąć odpowiedzialność za zapewnienie, że nowe technologie przyniosą korzyści wszystkim. Jednocześnie większość obywateli wyraża pewne zaniepokojenie potencjałem zastosowań naukowych zagrażających prawom człowieka (58 % zgadza się ze stwierdzeniem), a prawie dwie trzecie (64 %) uważa również, że nauka i technologia mogą przyczynić się do poprawy stanu środowiska i przeciwdziałania zmianie klimatu, ale przede wszystkim pomagają przedsiębiorstwom zarabiać pieniądze.
Jeśli chodzi o dzielenie się wynikami naukowymi i angażowanie społeczeństwa, ośmiu na dziesięciu (80 %) zgadza się ze stwierdzeniem, że wyniki badań finansowanych ze środków publicznych powinny być udostępniane bezpłatnie w internecie, podczas gdy ponad sześciu na dziesięciu (63 %) zgadza się, że „zaangażowanie osób niebędących naukowcami w badania i rozwój technologiczny gwarantuje, że nauka i technologia odpowiadają potrzebom, wartościom i oczekiwaniom społeczeństwa”.
Tegoroczna ankieta koncentrowała się na wykorzystaniu sztucznej inteligencji (AI) do badań naukowych, ujawniając mieszane poglądy obywateli w tym zakresie. Nieco ponad jedna trzecia respondentów (38%) twierdzi, że ufa badaniom naukowym i odkryciom stworzonym przy pomocy sztucznej inteligencji, a jedna czwarta (25%) nie ufa tego typu badaniom. Połowa obywateli UE (50 %) zgadza się jednak, że sztuczna inteligencja wykorzystywana w nauce przyczynia się do postępów w odkryciach naukowych, które doprowadzą do rozwiązania poważnych wyzwań, takich jak zmiana klimatu i poważne choroby.
Aby wykorzystać interesy obywateli i zwiększyć świadomość społeczną na temat wsparcia UE dla nauki oraz badań naukowych i innowacji, w pierwszej połowie 2025 r. ma się rozpocząć unijna kampania informacyjna. Kampania będzie prezentować wspierane przez UE projekty w zakresie badań naukowych i innowacji oraz ich rolę w poprawie życia ludzi.
Kontekst
„Horyzont Europa”, unijny program w zakresie badań naukowych i innowacji (2021–2027), wzmacnia interakcje między nauką a społeczeństwem poprzez promowanie współtworzenia programów badań naukowych i innowacji oraz poprzez bezpośrednie angażowanie obywateli i społeczeństwa obywatelskiego w prowadzenie badań naukowych i innowacji.
Zaangażowanie społeczne w badania naukowe i innowacje jest obszarem priorytetowym dla wspólnych działań w UE w ramach paktu na rzecz badań naukowych i innowacji w Europie, a zaangażowanie obywateli i zainteresowanych stron stanowi podstawę programu polityki w zakresie europejskiej przestrzeni badawczej, przyczyniając się do zwiększenia wpływu społecznego i zaufania do nauki.
Ogólnounijne badania naukowe i technologiczne sięgają czterdziestu lat wstecz. Poprzednie istotne badania Eurobarometru obejmują specjalne badanie Eurobarometru nr 516 (2021), specjalne badanie Eurobarometru nr 401 (2013), specjalne badania Eurobarometru nr 340/341 (EB73.1) oraz specjalne badania Eurobarometru nr 224/225 (EB63.1).
Aby uzyskać więcej informacji
Badanie Eurobarometru na temat wiedzy i postaw obywateli europejskich wobec nauki i technologii
źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.