Komisja przyjęła dziś drugi pakiet siedmiu wniosków sektorowych uzupełniających ramy kolejnego długoterminowego budżetu UE na lata 2028–2034. Te akty prawne uzupełniają wniosek dotyczący WRF na lata 2028–2034 i obejmują następujące obszary:
• Program na rzecz jednolitego rynku i ceł;
• program „Sprawiedliwość”;
• program badawczo-szkoleniowy Euratomu;
• Instrument Współpracy w dziedzinie Bezpieczeństwa Jądrowego i Likwidacji;
• program pomocy na rzecz likwidacji obiektów jądrowych elektrowni jądrowej Ignalina na Litwie (program Ignalina);
• decyzji w sprawie stowarzyszenia zamorskiego, w tym Grenlandii;
• Program „Perykles V”.
Program na rzecz jednolitego rynku i ceł przyniesie korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom, przyczyniając się do ukończenia tworzenia jednolitego rynku UE, przełamując bariery transgraniczne i międzypaństwowe oraz wspierając współpracę między administracjami krajowymi. Zapewni to silniejszą ochronę konsumentów, będzie stymulować środki normalizacyjne i zmniejszy obciążenia administracyjne w dziedzinie ceł, podatków i zwalczania nadużyć finansowych. Program obejmie również opracowywanie, tworzenie i rozpowszechnianie oficjalnych statystyk europejskich, które mają kluczowe znaczenie dla kształtowania polityki UE i są niezbędne do podejmowania decyzji w oparciu o dowody. Wzmocniony program na rzecz jednolitego rynku i ceł, dysponujący kwotą 6,2 mld euro (podwójne finansowanie w porównaniu z obecnym długoterminowym budżetem UE), połączy kilka wcześniej samodzielnych programów (Program na rzecz jednolitego rynku, instrument „Cła”, sprzęt do kontroli celnej, program Fiscalis i unijny program zwalczania nadużyć finansowych) w jedną spójną strategię, która powinna chronić bezpieczeństwo gospodarcze UE.
Program „Sprawiedliwość”, na który przeznaczono prawie 800 mln euro, będzie nadal wspierał współpracę sądową w sprawach cywilnych i karnych, szkolenia kadr wymiaru sprawiedliwości oraz zapewniał wszystkim obywatelom i przedsiębiorstwom równy dostęp do wymiaru sprawiedliwości. Będzie również wspierać cyfryzację systemów sądowych i dalej propagować niezawisłość i bezstronność sądownictwa. Europejscy obywatele i przedsiębiorstwa odniosą korzyści z bardziej wydajnej, sprzyjającej włączeniu społecznemu, odpornej i cyfrowej europejskiej przestrzeni sprawiedliwości, opartej na praworządności, wzajemnym uznawaniu i wzajemnym zaufaniu.
Program badawczo-szkoleniowy Euratomu otrzyma 6,7 mld EUR w okresie trwania programu do 2032 r. Proponowana kwota na całe przyszłe wieloletnie ramy finansowe wyniesie jednak 9,8 mld euro. Poprawi to i wesprze bezpieczeństwo jądrowe, ochronę jądrową i zabezpieczenia jądrowe, ochronę przed promieniowaniem, gospodarowanie odpadami promieniotwórczymi, zastosowania nauk jądrowych niezwiązane z energią, takie jak w opiece zdrowotnej, oraz utrzyma kluczowe umiejętności potrzebne sektorowi jądrowemu do rozwoju. Przyczyni się on do przekształcenia energii termojądrowej w rentowne źródło energii, stymulując rozwój przemysłu i innowacje w UE. Ponad połowa budżetu stanowi wkład UE w ITER, najbardziej ambitny projekt syntezy jądrowej na świecie. Jego celem jest udowodnienie naukowej i technicznej wykonalności fuzji jako wielkoskalowego i bezwęglowego źródła energii opartego na tej samej zasadzie, która napędza nasze Słońce i inne gwiazdy.
W celu dalszej poprawy bezpieczeństwa jądrowego w Europie i państwach trzecich nowy instrument współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego i likwidacji obiektów jądrowych, dysponujący budżetem w wysokości blisko 1 mld EUR, połączy istniejący instrument współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego z programem likwidacji obiektów jądrowych. Ponadto program Ignalina będzie kontynuowany w kolejnych wieloletnich ramach finansowych. Będzie wspierać Litwę we wdrażaniu likwidacji elektrowni jądrowej Ignalina, przyczyniając się w ten sposób do bezpieczeństwa jądrowego, zdrowia pracowników i ogółu społeczeństwa oraz zapobiegania degradacji środowiska.
Wsparcie dla trzynastu krajów i terytoriów zamorskich (KTZ), w tym Grenlandii, będzie nadal objęte odrębnym i wzmocnionym instrumentem w ramach kolejnych WRF z przydziałem w wysokości prawie 1 mld euro. KTZ mają duże znaczenie geopolityczne i strategiczne dla UE, ponieważ odgrywają kluczową rolę jako kluczowe placówki Unii na swoich obszarach geograficznych.
Ponadto program „Perykles V” będzie kontynuowany w celu dalszego zwalczania podrabiania euro. Euro, jako wspólna waluta strefy euro, jest podstawowym interesem europejskim. Program „Perykles V” pomoże zapobiegać fałszowaniu i oszustwom związanym z fałszowaniem oraz zwalczać te zjawiska, przy jednoczesnym dostosowaniu się do nowych i zmieniających się zagrożeń, a tym samym wzmocni zaufanie obywateli i przedsiębiorstw do integralności euro.
Wniosek w sprawie WRF na lata 2028–2034 zakończony
Dzięki tym aktom prawnym Komisja uzupełnia swój wniosek dotyczący kolejnego długoterminowego budżetu UE na lata 2028–2034 w wysokości prawie 2 bln EUR w cenach bieżących (czyli średnio 1,26 % dochodu narodowego brutto UE w latach 2028–2034).
Główne cechy nowych WRF:
- budżet ukierunkowany na priorytety UE, takie jak konkurencyjność, obrona i bezpieczeństwo, dekarbonizacja, zrównoważony rozwój oraz spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna;
- większa elastyczność w całym budżecie, tak aby Europa miała możliwość szybkiego działania i reagowania w przypadku nieoczekiwanej zmiany okoliczności lub konieczności zajęcia się nowymi priorytetami politycznymi;
- prostsze, sprawniejsze i bardziej zharmonizowane programy finansowe UE, tak aby obywatele i przedsiębiorstwa mogli łatwo identyfikować możliwości finansowania i mieć do nich dostęp;
- budżet dostosowany do lokalnych potrzeb, wraz z krajowymi i regionalnymi planami partnerstwa na rzecz inwestycji i reform, ukierunkowanym oddziaływaniem tam, gdzie ma to największe znaczenie, oraz zapewnieniem szybszego i bardziej elastycznego wsparcia na rzecz większej spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w całej Unii;
- silny bodziec dla konkurencyjności, aby Europa mogła zabezpieczyć łańcuchy dostaw, zwiększyć skalę innowacji i przewodzić światowemu wyścigowi w kierunku czystych i inteligentnych technologii;
- Zrównoważony pakiet nowych zasobów własnych, który zapewni odpowiednie dochody na realizację naszych priorytetów przy jednoczesnym zminimalizowaniu presji na krajowe finanse publiczne.
Kolejne kroki
Przyszły długoterminowy budżet UE zostanie omówiony przez państwa członkowskie w Radzie, stanowiącej jednomyślnie, za zgodą Parlamentu Europejskiego w odniesieniu do WRF. Zasady dotyczące systemu zasobów własnych są okresowo określane w decyzji Rady przyjmowanej jednomyślnie i zatwierdzanej przez każde państwo członkowskie zgodnie z jego procedurami krajowymi. Wnioski sektorowe podlegają zwykłej procedurze ustawodawczej lub szczególnym procedurom przyjmowania, w zależności od podstawy prawnej.
Więcej informacji
Ambitny budżet na rzecz silniejszej Europy: 2028–2034 (I pakiet WRF – 16 lipca)
Pytania i odpowiedzi na temat następnego długoterminowego budżetu (I pakiet WRF – 16 lipca)
Budżet UE na lata 2028–2034 na rzecz silniejszej Europy
Zestawienia informacji na temat kolejnych wieloletnich ram finansowych
Odpowiednie dokumenty prawne dotyczące kolejnych WRF
źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.