Przedstawiając dziś pierwszy w historii europejski plan na rzecz przystępnych cenowo mieszkań, Komisja odpowiada na jedną z najpilniejszych potrzeb obywateli europejskich: dostęp do przystępnych cenowo, zrównoważonych mieszkań dobrej jakości.
Przy średnim wzroście cen domów o ponad 60 % i czynszów o ponad 20 % w ciągu ostatnich dziesięciu lat miliony Europejczyków mają trudności ze znalezieniem domu, na który mogą sobie pozwolić. Ograniczając mobilność pracowników, dostęp do edukacji i tworzenie rodzin, kryzys mieszkaniowy hamuje zarówno konkurencyjność gospodarki UE, jaki naszą spójność społeczną. Rozwiązanie tego kryzysu wymaga prawdziwie europejskiego wysiłku zakotwiczonego w realiach lokalnych.
Komisja będzie zatem wspierać państwa członkowskie, regiony i miasta, podejmując działania tam, gdzie mogą one wnieść unijną wartość dodaną. Plan ten koncentruje się na zwiększeniu podaży mieszkań, uruchomieniu inwestycji i reform, rozwiązaniu problemu najmu krótkoterminowego na obszarach znajdujących się w trudnej sytuacji mieszkaniowej oraz wspieraniu osób najbardziej dotkniętych tym problemem.
W planie zaproponowano środki na rzecz bardziej wydajnego i innowacyjnego sektora budownictwa i renowacji, które rozwiążą problem niedopasowania podaży mieszkań do popytu w ramach europejskiej strategii na rzecz budownictwa mieszkaniowego. Pakiet obejmuje również komunikat i zalecenie Rady w sprawie nowego europejskiego Bauhausu. Jako czynnik umożliwiający czystą transformację, innowacje i biogospodarkę nowy europejski Bauhaus wspiera projekty, które są zrównoważone, przystępne cenowo i wysokiej jakości – głównie w środowisku zbudowanym. Akademia nowego europejskiego Bauhausu zmienia i podnosi umiejętności ekosystemu budowlanego na rzecz zrównoważonego budownictwa o obiegu zamkniętym oraz wspiera innowacje i badania w tym sektorze.
Zmienione unijne zasady pomocy państwa ułatwią państwom członkowskim finansowe wspieranie przystępnych cenowo mieszkań, a także mieszkań socjalnych. Komisja będzie współpracować z władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi w celu uproszczenia przepisów i procedur ograniczających podaż mieszkań, ze szczególnym uwzględnieniem planowania i wydawania pozwoleń. Nowa inicjatywa ustawodawcza dotycząca najmu krótkoterminowego będzie wspierać obszary znajdujące się w trudnej sytuacji mieszkaniowej.
Do tej pory Komisja uruchomiła znaczne inwestycje – 43 mld euro – w mieszkalnictwo i będzie to nadal czynić w ramach kolejnego długoterminowego budżetu UE. Opracowuje również nową ogólnoeuropejską platformę inwestycyjną we współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, krajowymi i regionalnymi bankami prorozwojowymi oraz innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi.
Poprzez kompleksowe zajęcie się podstawowymi przyczynami kryzysu niniejszy plan będzie szczególnie korzystny dla osób najbardziej dotkniętych: młodzieży, studentów, pracowników o krytycznym znaczeniu, osób o niskich dochodach i innych grup defaworyzowanych. Komisja zmobilizuje nowe inwestycje w mieszkalnictwo studenckie i socjalne oraz pomoże państwom członkowskim wprowadzić lepsze rozwiązania dla osób bezdomnych w oparciu o zasady „najpierw mieszkanie”.
Kolejne kroki
Europejski plan na rzecz przystępnych cenowo mieszkań jest pierwszym krokiem we wspieraniu państw członkowskich w zapewnianiu bardziej przystępnych cenowo, zrównoważonych i wysokiej jakości domów w całej Europie. Komisja skoncentruje się teraz na wdrażaniu. Nowy europejski sojusz na rzecz mieszkalnictwa między państwami członkowskimi, miastami, regionami, instytucjami UE, dostawcami i stowarzyszeniami mieszkaniowymi, partnerami społecznymi, przemysłem i społeczeństwem obywatelskim będzie stymulował realizację planu. Przed końcem obecnej kadencji Komisja przedstawi sprawozdanie z postępu prac. Kluczowe znaczenie ma również utrzymanie tempa politycznego w celu rozwiązania tego kryzysu, a Komisja zapowiedziała pierwszy w historii szczyt UE w sprawie mieszkalnictwa w 2026 r.
Kontekst
Zajęcie się europejskim kryzysem mieszkaniowym jest priorytetem w wytycznych politycznych przewodniczącej Ursuli von der Leyen. Wraz z mianowaniem pierwszego w historii komisarza ds. mieszkalnictwa w grudniu 2024 r. UE wzięła na siebie większą odpowiedzialność za wspieranie państw członkowskich oraz władz regionalnych i lokalnych w poszukiwaniu konkretnych rozwiązań. Zobowiązanie do uczynienia mieszkań bardziej przystępnymi cenowo i zrównoważonymi zostało powtórzone w orędziu o stanie Unii w 2025 r.
W październiku 2025 r. Rada Europejska wezwała Komisję do przedstawienia ambitnego planu dotyczącego przystępnych cenowo mieszkań, który byłby zgodny z zasadą pomocniczości i kompetencjami krajowymi, a następnie konkluzje prezydencji w grudniu 2024 r. Komisja ściśle współpracowała również ze specjalną komisją HOUS Parlamentu Europejskiego.
Więcej informacji
Pytania i odpowiedzi na temat europejskiego planu na rzecz przystępnych cenowo mieszkań
Zestawienie informacji na temat europejskiego planu na rzecz przystępnych cenowo mieszkań
Europejski plan mieszkalnictwa po przystępnych cenach ⁇ Mieszkalnictwo
Nowa decyzja w sprawie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym
Europejska strategia na rzecz budownictwa mieszkaniowego
Plan prac dotyczący wdrożenia rozporządzenia w sprawie wyrobów budowlanych
Komunikat w sprawie nowego europejskiego Bauhausu (NEB)
Wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie nowego europejskiego Bauhausu (NEB)
Nowy europejski Bauhaus na rzecz czystej transformacji i innowacji
Science for Policy brief on Housing investment needs in the EU
źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.