Komisja Europejska przedstawiła Radzie wnioski dotyczące podpisania i zawarcia umowy o partnerstwie między UE a Mercosurem oraz zmodernizowanej umowy ogólnej między UE a Meksykiem. Te przełomowe umowy stanowią kluczową część strategii UE na rzecz dywersyfikacji stosunków handlowych i wzmocnienia więzi gospodarczych i politycznych z partnerami o podobnych poglądach na całym świecie.
Partnerstwa te stworzą możliwości eksportowe o wartości miliardów euro dla unijnych przedsiębiorstw każdej wielkości, przyczynią się do wzrostu gospodarczego i konkurencyjności, wesprą setki tysięcy europejskich miejsc pracy oraz będą promować interesy i wartości UE. Wzmocnią one łańcuchy wartości i pomogą UE poszerzyć zakres wiarygodnych źródeł kluczowych nakładów i surowców. W czasach rosnącej niestabilności geopolitycznej umowy te wiążą nas bliżej partnerów o znaczeniu strategicznym, zapewniając wspólną platformę służącą wzmocnieniu wzajemnego zaufania i sprostaniu wspólnym globalnym wyzwaniom, w tym modernizacji globalnego systemu handlu opartego na zasadach.
Obie umowy potwierdzają nasze wspólne zaangażowanie na rzecz praw człowieka, multilateralizmu oraz międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Wzmocnią one również nasze zaangażowanie w kluczowe kwestie, takie jak zrównoważony rozwój, międzynarodowa przestępczość zorganizowana i migracja.
Przewodnicząca Komisji EuropejskiejUrsula von der Leyen powiedziała: Naszeumowy z Mercosurem i Meksykiem są ważnymi kamieniami milowymi dla gospodarczej przyszłości UE. Nadal dywersyfikujemy nasz handel, wspieramy nowe partnerstwa i tworzymy nowe możliwości biznesowe. Unijne przedsiębiorstwa i unijny sektor rolno-spożywczy natychmiast czerpią korzyści z niższych ceł i niższych kosztów, przyczyniając się do wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy. UE jest już największym blokiem handlowym na świecie, a umowy te umocnią tę pozycję.
Bezprecedensowe możliwości eksportowe i inwestycyjne UE dla Mercosuru
Umowa z Argentyną, Brazylią, Paragwajem i Urugwajem (umowa o partnerstwie UE–Mercosur) stworzy największą na świecie strefę wolnego handlu obejmującą rynek liczący ponad 700 mln konsumentów. Przedsiębiorstwa z UE będą miały przewagę pioniera, korzystając z niższych taryf w regionie, w którym większość innych krajów boryka się z wysokimi taryfami i innymi barierami w handlu.
Szacuje się, że umowa może zwiększyć roczny eksport UE do Mercosuru nawet o 39 proc. (49 mld euro), wspierającponad 440 tys. miejsc pracy w całej Europie. Obniży to często zaporowe cła Mercosuru na wywóz z UE, w tym na kluczowe produkty przemysłowe, takie jak samochody (obecnie 35 %), maszyny (14–20 %) i produkty farmaceutyczne (do 14 %).
Umowa ułatwi unijnym przedsiębiorstwom inwestowanie w kluczowe łańcuchy dostaw, w tym w surowce krytyczne i powiązane towary, przy wysokim poziomie ochrony środowiska i ochrony pracy. Może to odegrać kluczową rolę w przyspieszeniu ekologicznej i cyfrowej transformacji gospodarczej obu regionów, przy jednoczesnym zapewnieniu przewidywalnych i stabilnych łańcuchów dostaw.
Nowe możliwości eksportu żywności, silna obrona dla rolników w UE
Oczekuje się, że wywóz produktów rolno-spożywczych z UE do Mercosuru wzrośnie o prawie 50 %, ponieważ porozumienie obniży wysokie cła na kluczowe unijne produkty rolno-spożywcze, w szczególności wino i napoje spirytusowe (do 35 %), czekoladę (20 %) i oliwę z oliwek (10 %). Porozumienie będzie również wspierać wzrost wywozu tradycyjnych, wysokiej jakości unijnych produktów rolno-spożywczych. Położy również kres nieuczciwej konkurencji ze strony produktów Mercosuru, które imitują autentyczne produkty UE, chroniąc 344 unijne oznaczenia geograficzne.
Umowa zapewnia pełną i kompleksową ochronę wszystkich wrażliwych obszarów UE w sektorze rolnym. Po pierwsze, ogranicza preferencyjny przywóz produktów rolno-spożywczych z Mercosuru do ułamka produkcji UE (na przykład 1,5 % w przypadku wołowiny i 1,3 % w przypadku drobiu). Po drugie, ustanawia solidne zabezpieczenia chroniące wrażliwe produkty europejskie przed szkodliwym wzrostem przywozu z Mercosuru. W związku z tym Komisja proponuje uzupełnienie umowy o akt prawny wprowadzający w życie rozdział EMPA dotyczący dwustronnych zabezpieczeń. Akt ten, który ma zostać przyjęty przez Parlament Europejski i Radę, ma w szczególności na celu ochronę kluczowych i najbardziej wrażliwych sektorów rolnych UE, uznając obawy europejskich rolników. Komisja zajmie się tą kwestią z państwami Mercosuru w celu zapewnienia sprawnego wdrożenia umowy.
Komisja podejmie szereg inicjatyw towarzyszących, w tym kroki w kierunku ewentualnego dostosowania norm produkcji w zakresie pestycydów i dobrostanu zwierząt mających zastosowanie do produktów przywożonych. Zgodnie z wizją rolnictwa i żywności Komisja wkrótce rozpocznie oceny skutków dotyczące tych kwestii.
EMPA nie zmienia żadnych unijnych wymogów sanitarnych i fitosanitarnych dotyczących przywozu. Nasze normy w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa żywności będą nadal miały zastosowanie do wszystkich produktów na rynku UE – niezależnie od tego, czy są one produkowane na tym rynku, czy importowane. Zgodnie z ambicjami określonymi w wizji rolnictwa i żywności Komisja intensyfikuje również kontrole przywozu w ramach środków sanitarnych i fitosanitarnych poprzez zwiększenie liczby audytów i kontroli w państwach trzecich oraz wzmocnienie kontroli w terenie.
Ponadto wniosek w sprawie wspólnej polityki rolnej (WPR) po 2027 r. obejmuje wyodrębniony budżet w wysokości co najmniej 300 mld EUR na wsparcie dochodów, dzięki czemu rolnicy w UE będą nadal otrzymywać wysokie i stabilne dochody. Komisja wprowadza również nową siatkę bezpieczeństwa „Jedność” na potrzeby środków kryzysowych, o łącznej zdolności produkcyjnej wynoszącej 6,3 mld EUR, co skutecznie podwaja obecną rezerwę rolną. To zwiększone wsparcie pomoże chronić naszych rolników w czasach zakłóceń na rynku i rosnącej niepewności geopolitycznej.
Otwarcie rynku meksykańskiego na wywóz z UE
Nowa umowa będzie nadal wspierać wzrost gospodarczy i zwiększać konkurencyjność po obu stronach. Meksyk jest jednym z najdłużej działających partnerów handlowych UE i drugim co do wielkości partnerem handlowym w Ameryce Łacińskiej, a pierwotna umowa została zawarta w 2000 r. UE eksportuje do Meksyku towary i usługi o wartości ponad 70 mld euro rocznie w ramach istniejącej umowy handlowej, wspierając ponad 630 tys. miejsc pracy w UE.
Meksyk jest krajem importującym żywność netto, w związku z czym umowa przyniesie znaczne korzyści unijnym eksporterom produktów rolnych. Zmodernizowana umowa między UE a Meksykiem zniesie pozostałe zaporowe cła na wywóz produktów rolno-spożywczych z UE do Meksyku, takich jak sery, drób, wieprzowina, makaron, jabłka, dżemy, a także czekolada i wino. Zniesienie tych ceł, które obecnie wynoszą 100 % w odniesieniu do niektórych towarów wywożonych z UE, sprawi, że unijne produkty rolne staną się znacznie bardziej konkurencyjne w Meksyku. Ponadto prostsze procedury sprawią, że eksporterzy produktów rolno-spożywczych będą mogli szybciej sprzedawać swoje produkty na rynku meksykańskim. Umowa rozszerza również ochronę przed imitacją do 568 kultowych tradycyjnych, wysokiej jakości europejskich produktów spożywczych i napojów (oznaczenia geograficzne).
Zmodernizowana umowa zapewni niezwykle ważny dostęp do surowców krytycznych, a tym samym przyniesie korzyści strategicznym gałęziom przemysłu w Europie, ponieważ Meksyk jest głównym dostawcą fluorytu (stosowanego w wielu różnych procesach chemicznych, stalowych i ceramicznych), bizmutu (stosowanego w farmaceutykach i kosmetykach) i antymonu (stosowanego na przykład jako środek zmniejszający palność, akumulatory kwasowo-ołowiowe, szkło i ceramika).
Zmodernizowana umowa zwiększy zaangażowanie w zrównoważony rozwój, przestępczość, migrację i równouprawnienie płci. Promuje i chroni prawa człowieka, multilateralizm i bezpieczeństwo oraz ułatwia współpracę strategiczną w kluczowych kwestiach, takich jak ograniczanie ryzyka w łańcuchach dostaw, zabezpieczanie surowców krytycznych i przeciwdziałanie zmianie klimatu.
Kolejne kroki
EMPA i umowa o wzajemnym uznawaniu wymagają odrębnego zatwierdzenia przez Parlament Europejski i państwa członkowskie, zanim będą mogły wejść w życie. Wnioski Komisji dotyczące zawarcia i podpisania każdej umowy obejmują dwa równoległe instrumenty prawne:
- umowa o partnerstwie między UE a Mercosurem (EMPA) oraz zmodernizowana umowa ogólna między UE a Meksykiem, z zastrzeżeniem odrębnej ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie; oraz
- dwie umowy przejściowe w sprawie handlu (iTA), jedna dla Mercosuru i jedna dla Meksyku, obejmująca jedynie te części EMPA i MGA, które należą do wyłącznych kompetencji UE, które mają zostać przyjęte w drodze procesu ratyfikacji wyłącznie przez UE, tj. z udziałem Parlamentu Europejskiego i Rady UE. Umowy przejściowe wygasną z chwilą wejścia w życie EMPA i umowy o wzajemnym uznawaniu.
źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.