Komisja Europejska ogłosiła 22 laureatów nagród nowego europejskiego Bauhausu (NEB) w 2025 r. Już piąty rok z rzędu nagrody NEB nagradzają wybitne projekty i inicjatywy, które łączą zrównoważony rozwój, włączenie społeczne i estetykę, pokazując, w jaki sposób można wzbogacić życie ludzi i społeczności poprzez połączenie kultury i technologii, innowacji i wzornictwa.
Nagrody przyznano w czterech kategoriach i dwóch komponentach: jeden dla uznanych projektów („mistrzowie nowego europejskiego Bauhausu”) i jeden dla obiecujących inicjatyw młodszych wnioskodawców („wschodzące gwiazdy nowego europejskiego Bauhausu”). Nagrodą specjalną uznano również pilną potrzebę zapewnienia bardziej przystępnych cenowo i zrównoważonych mieszkań.
Ponadto po raz pierwszy w tym roku 20 małych gmin otrzymało nagrodę NEB Boost for Small Municipalities. Podkreśla to rolę, jaką społeczności te odgrywają w kształtowaniu przyszłości, która jest bardziej zrównoważona, sprzyjająca włączeniu społecznemu i piękna. Ta nowa inicjatywa jest wspierana przez projekt pilotażowy Parlamentu Europejskiego.
Wszyscy zwycięzcy otrzymali nagrody w wysokości do 30 000 EUR oraz specjalny pakiet komunikacyjny.
Nagrody przyznano podczas ceremonii, która odbyła się w Brukseli 30 września w obecności wiceprzewodniczącej wykonawczej do spraw spójności i reform Rafaelle Fitto; komisarz do spraw środowiska, odporności wodnej i konkurencyjnej gospodarki o obiegu zamkniętym Jessika Roswall; oraz komisarz ds. energii i mieszkalnictwa Dan Jørgensen.
Podczas ceremonii wręczenia nagród Komisja ogłosiła również konkurs studencki na oficjalne trofeum NEB Prizes 2026, zapraszając młode talenty do zaproponowania symbolicznego obiektu, który uosabia zrównoważony rozwój, piękno i wspólnotę. Studenci mogą złożyć wniosek do dnia 31 stycznia 2026 r.
Przewodnicząca Ursula von der Leyen powiedziała: „Każdegoroku jestem pod wrażeniem kreatywności w tym konkursie. Jestem bardzo zadowolona z tegorocznej specjalnej nagrody mieszkaniowej. Pomoże nam to przemyśleć rozwiązania kryzysu mieszkaniowego w nowy sposób. Jest to inspiracja dla naszej pracy nad europejskim planem mieszkaniowym. Naszym celem jest uczynienie mieszkań bardziej przystępnymi cenowo, zrównoważonymi i lepszej jakości. Takie są również cele nowego europejskiego Bauhausu. Dom to nie tylko ściany i dach. Jest to bezpieczeństwo i przynależność”.
Laureaci nagrody nowego europejskiego Bauhausu w 2025 r.
Wśród zwycięzców komponentu „Mistrzowie nowego europejskiego Bauhausu” znalazły się hiszpańskie zielone osie i place, które pokazują,w jaki sposób można odzyskać ulice z samochodów dla ludzi i zieleni, podczas gdy austriacka spółdzielnia HausWirtschaft łączy przystępne cenowo mieszkania ze wspólną pracą i przestrzeniami opieki nad dziećmi. Na Ukrainie Promprylad pokazuje, jak stara fabryka może odrodzić się jako centrum innowacji i inwestycji społecznych. Litewska HempForma ożywia tradycyjną produkcję konopi, tworząc nowoczesne, okrągłe panele akustyczne. W ramach tego komponentu Portugalska Szkoła Jadalna, przekształcająca edukację w żywy ekosystem skoncentrowany na żywności i zrównoważonym rozwoju, wygrała głosowanie publiczne.
W ramach komponentu „Wschodzące gwiazdy nowego europejskiego Bauhausu” zwycięskie projekty obejmują projekt Pollino na Węgrzech, który przekształca oznakowanie miejskie w siedliska dla owadów zapylających, podczas gdy na dziedzińcu Wspólnoty Kopli w Estonii studenci i mieszkańcy wspólnie zaprojektowali nową przestrzeń publiczną z materiałów budowlanych pochodzących z recyklingu. Grecki projekt Tavros pokazuje, w jaki sposób modernizacja energetyczna może sprawić, że budynki będą zdrowsze i bardziej wydajne, a włoski UN_SKIN zbadał biomateriały jako alternatywę dla skóry. W tym nurcie włoska rzeźba terapeutyczna, wykorzystująca sztukę partycypacyjną jako narzędzie połączenia, transformacji i dobrego samopoczucia, wygrała głosowanie publiczne.
Rozwiązania nowego europejskiego Bauhausu na rzecz przystępnych cenowo mieszkań
Na potrzeby tej edycji szczególny nacisk położono na nagrodę „Nowyeuropejski Bauhausw przystępnej cenie mieszkalnictwo”, w ramach której przyznano cztery projekty w Danii, Francji, Niemczech i Niderlandach, pokazując, w jaki sposób Europa może zapewnić bardziej przystępne cenowo i zrównoważone mieszkania, które są również zdrowe, sprzyjające włączeniu społecznemu i dostępne dla wszystkich. Te cztery projekty przyznano ukończonym projektom w UE przyczyniającym się do wysiłków UE na rzecz poprawy przystępności cenowej mieszkań i łączącym to zobowiązanie z wartościami i zasadami nowego europejskiego Bauhausu.
Nowy impuls nowego europejskiego Bauhausu dla małych gmin
Oprócz nagród nowego europejskiego Bauhausu 2025 20 małych gmin – z Czech, Niemiec, Grecji, Hiszpanii, Francji, Chorwacji, Włoch, Niderlandów, Austrii, Portugalii i Finlandii – pokazało, w jaki sposób nowy europejski Bauhaus nie tylko kształtuje duże miasta, ale także umożliwia miastom wiejskim i mniejszym społecznościom w całej Europie realizację zrównoważonych projektów sprzyjających włączeniu społecznemu.
NEB Boost dla małych gmin, wspierany przez Parlament Europejski, pomaga tym władzom lokalnym pokonać wczesne bariery w opracowywaniu zrównoważonych, sprzyjających włączeniu społecznemu i pięknych projektów.
Przygotowania do festiwalu nowego europejskiego Bauhausu
W przyszłości Komisja zaprasza architektów, obywateli, przedsiębiorstwa, podmioty działające w dziedzinie kultury, innowatorów i naukowców do udziału wfestiwalu nowego europejskiego Bauhausu w 2026 r., który zaplanowano na 9–13 czerwca 2026 r. Termin targów i festiwali upływa 15 października 2025 r., a wydarzeń satelitarnych 31 grudnia 2025 r. Zgłoszenia można przesyłać za pośrednictwem tej strony.
Kontekst
Nowy europejski Bauhaus, zainicjowany w 2021 r. w następstwie orędzia o stanie Unii wygłoszonego przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen w 2020 r., stał się prężną społecznością liczącą prawie 2 000 członków w całej Europie i poza nią, inspirując do tej pory prawie 500 projektów. Stał się on główną siłą napędową wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu na szczeblu lokalnym, łącząc innowacje, wzornictwo, architekturę, kulturę i włączenie społeczne.
Poprzez coroczne nagrody NEB inicjatywa podkreśla konkretne rozwiązania, które pokazują, w jaki sposób społeczności mogą żyć w sposób bardziej zrównoważony i piękny, przy jednoczesnym zapewnieniu przystępności cenowej i sprawiedliwości społecznej. W pięciu edycjach nagrody nowego europejskiego Bauhausu wyeksponowały projekty i pomysły z całej UE, Bałkanów Zachodnich i Ukrainy. Od 2021 r. otrzymano ponad 5 700 wniosków, a 94 zwycięzców przekazało wsparcie w wysokości ponad 2 mln euro. Nowością w tegorocznej edycji konkursu NEB Prizes były nagrody „NEB Affordable Housing” nagradzające wzorcowe projekty w zakresie rozwiązań mieszkaniowych w UE.
Ceremonia wręczenia nagród NEB była częścią drugiego wydarzenia NEB w regionach i miastach, które odbyło się w Brukseli w dniach 29–30 września i zgromadziło ponad 400 uczestników. Wydarzenie koncentrowało się na wspieraniu wdrażania inicjatywy nowego europejskiego Bauhausu poprzez zachęcanie do współpracy i wymiany najlepszych praktyk.
Aby uzyskać więcej informacji
Lista zwycięzców nowego europejskiego Bauhausu jest dostępna na platformie nagród nowego europejskiego Bauhausu.
źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.