Lepsze wdrażanie unijnych przepisów środowiskowych chroni zdrowie ludzi i wspiera wzrost gospodarczy

Komisja opublikowała dziś czwarty przegląd wdrażania polityki ochrony środowiska. Wspiera egzekwowanie przepisów w zakresie ochrony środowiska i podnosi świadomość na temat znaczenia unijnych przepisów dotyczących ochrony środowiska dla zapewnienia dobrobytu, konkurencyjności i bezpieczeństwa środowiskowego w Unii Europejskiej.

Koszty niewdrożenia unijnych przepisów dotyczących ochrony środowiska poprzez zanieczyszczenie powietrza i wody, degradację przyrody i odpady szacuje się na 180 mld EUR rocznie dla UE. To około 1 proc. unijnego produktu krajowego brutto (PKB). Wdrażanie przepisów w zakresie ochrony środowiska może zmniejszyć te koszty, zapewniając jednocześnie równe warunki działania przedsiębiorstwom na całym jednolitym rynku UE.

W  niniejszym przeglądzie określono wspólne tendencje na szczeblu UE na podstawie indywidualnych sprawozdań krajowych 27 państw członkowskich UE.  Przegląd zawiera szeroki zakres informacji na temat tego, jak dobrze państwa członkowskie chronią jakość powietrza, którym oddychają obywatele, wodę, którą piją, oraz przyrodę, którą lubią. Ponadto w przeglądzie określono konkretne działania priorytetowe wymagające poprawy w każdym państwie członkowskim.

Stan wdrożenia

Sprawozdanie wskazuje na pilną potrzebę poprawy wdrażania unijnego prawa ochrony środowiska.

  • Gospodarka o obiegu zamkniętym: chociaż niektóre państwa członkowskie poczyniły znaczne postępy w jak najskuteczniejszym wykorzystywaniu zasobów przy produkcji towarów i usług, wiele z nich nadal jest zagrożonych nieosiągnięciem celów w zakresie recyklingu na 2025 r. Na przykład w sprawozdaniu stwierdzono, że kilka państw członkowskich powinno poprawić zapobieganie powstawaniu odpadów i rekultywację składowisk niespełniających norm.
  • Woda: konieczne są pilne działania, aby osiągnąć cele UE w zakresie jakości i ilości wody słodkiej oraz ograniczyć rosnące ryzyko niedoboru wody i suszy. Państwa członkowskie muszą lepiej wykorzystywać dostępne fundusze UE do zbierania i oczyszczania ścieków komunalnych.
  • Różnorodność biologiczna: utrata różnorodności biologicznej nadal przeważa nad odbudową. Wynika to głównie ze zmiany użytkowania gruntów do celów rolniczych i intensyfikacji rolnictwa.  Państwa członkowskie muszą lepiej uwzględniać ochronę przyrody w innych politykach i przyspieszyć wdrażanie przepisów dotyczących ochrony przyrody.
  • Zanieczyszczenie powietrza: pomimo znacznych postępów poziom zanieczyszczeń powietrza jest nadal zbyt wysoki w wielu państwach członkowskich. Stanowi to poważne zagrożenie dla zdrowia obywateli. Jakość powietrza można poprawić poprzez przejście na zrównoważoną mobilność opartą na odnawialnych źródłach energii, poprawę efektywności energetycznej, wprowadzenie niskoemisyjnych technik rolniczych, w tym w odniesieniu do gospodarowania zwierzętami gospodarskimi, obornikiem i nawozami.
  • Klimat:  należy zintensyfikować działania dostosowawcze w każdym państwie członkowskim, aby sprostać rosnącym skutkom zmiany klimatu. Chociaż UE udało się oddzielić emisje gazów cieplarnianych od wzrostu gospodarczego, kilka państw członkowskich ma trudności z wdrożeniem systemu handlu uprawnieniami do emisji w odniesieniu do budynków, transportu drogowego i drobnego przemysłu.

Inwestycje, kapitał ludzki i dobre rządy

Komisja udostępniła państwom członkowskim szereg funduszy UE na pokrycie ich potrzeb inwestycyjnych w wysokości około 122 mld euro rocznie w ramach celów i priorytetów środowiskowych. Większość państw członkowskich musi w dalszym ciągu wykorzystywać te fundusze w celu wzmocnienia zdolności państw członkowskich do skutecznego wdrażania. Jeśli chodzi o zarządzanie środowiskiem, większość państw członkowskich nadal ma możliwość dalszej poprawy dostępu społeczeństwa do sądów w celu kwestionowania decyzji, działań lub zaniechań, w szczególności w obszarach planowania związanych z wodą, przyrodą lub jakością powietrza.

Kontekst

Komisja konsekwentnie monitoruje i wdraża prawodawstwo w zakresie ochrony środowiska. Pierwszy przegląd wdrażania polityki ochrony środowiska przyjęto w lutym 2017 r., a następnie w edycjach z 2019 r. i 2022 r. Przeglądy te są zgodne z polityką Komisji w zakresie lepszego stanowienia prawa, która koncentruje się na poprawie wdrażania istniejącego prawodawstwa i polityk. Od samego początku wiele państw członkowskich organizowało krajowe dialogi w ramach przeglądu wdrażania polityki ochrony środowiska na tematy priorytetowe określone w ich sprawozdaniach. W wielu przypadkach zmobilizowano również władze regionalne i lokalne oraz kluczowe zainteresowane strony.

Aby uzyskać więcej informacji

źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.