Dzięki nowemu pakietowi cyfrowemu Komisji Europejskiej europejskie przedsiębiorstwa, od fabryk po przedsiębiorstwa typu start-up, poświęcą mniej czasu na pracę administracyjną i przestrzeganie przepisów, a więcej czasu na innowacje i zwiększanie skali działalności. Inicjatywa ta otwiera europejskim przedsiębiorstwom możliwości rozwoju i utrzymania wiodącej pozycji w dziedzinie technologii przy jednoczesnym promowaniu najwyższych europejskich standardów w zakresie praw podstawowych, ochrony danych, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.
Głównym elementem pakietu jest cyfrowy zbiorczy akt prawny, który usprawnia przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (AI), cyberbezpieczeństwa i danych, uzupełniony strategią w zakresie unii danych mającą na celu odblokowanie wysokiej jakości danych na potrzeby sztucznej inteligencji i europejskich portfeli biznesowych, która zapewniprzedsiębiorstwom jednolitą tożsamość cyfrową w celu uproszczenia formalności i ułatwienia prowadzenia działalności gospodarczej we wszystkich państwach członkowskich UE.
Pakiet ma ułatwić osiągnięcie zgodności z działaniami na rzecz uproszczenia, co według szacunków pozwoli zaoszczędzić do 5 mld EUR kosztów administracyjnych do 2029 r. Ponadto europejskie portfele biznesowe mogłyby każdego roku przynieść przedsiębiorstwom kolejne 150 mld euro oszczędności.
1. Cyfrowy zbiorczy
W dzisiejszym cyfrowym zbiorze przepisów Komisja proponuje uproszczenie obowiązujących przepisów dotyczących sztucznej inteligencji, cyberbezpieczeństwa i danych.
Przyjazne dla innowacji przepisy dotyczące sztucznej inteligencji: Skuteczne wdrożenie aktu w sprawie sztucznej inteligencji będzie miało pozytywny wpływ na społeczeństwo, bezpieczeństwo i prawa podstawowe. Wytyczne i wsparcie mają zasadnicze znaczenie dla wdrożenia wszelkich nowych przepisów i nie inaczej jest w przypadku aktu w sprawie sztucznej inteligencji.
Komisja proponuje powiązanie rozpoczęcia stosowania przepisów regulujących systemy sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka z dostępnością narzędzi wsparcia, w tym niezbędnych norm.
Harmonogram stosowania przepisów wysokiego ryzyka dostosowuje się do maksymalnie 16 miesięcy, tak aby przepisy zaczęły obowiązywać po potwierdzeniu przez Komisję dostępności niezbędnych norm i narzędzi wsparcia, co zapewni przedsiębiorstwom narzędzia wsparcia, których potrzebują.
Komisja proponuje również ukierunkowane zmiany w akcie w sprawie sztucznej inteligencji, które:
- rozszerzenie niektórych uproszczeń przyznawanych małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) oraz małym spółkom o średniej kapitalizacji, w tym uproszczonych wymogów dotyczących dokumentacji technicznej, co pozwoli zaoszczędzić co najmniej 225 mln EUR rocznie;
- Poszerzenie środków w zakresie zgodności, tak aby więcej innowatorów mogło korzystać z regulacyjnych zestawów dźwiękowych, w tym piaskownicy na szczeblu UE od 2028 r. i bardziej rzeczywistych testów, zwłaszcza w kluczowych gałęziach przemysłu, takich jak przemysł motoryzacyjny;
- Wzmocnienie uprawnień Urzędu ds. Sztucznej Inteligencji i scentralizowanie nadzoru nad systemami sztucznej inteligencji opartymi na modelach sztucznej inteligencji ogólnego przeznaczenia, co zmniejszy fragmentację zarządzania.
Uproszczenie sprawozdawczości w zakresie cyberbezpieczeństwa: W zbiorczym rozporządzeniu wprowadza się również punkt kompleksowej obsługi, w którym przedsiębiorstwa mogą wypełniać wszystkie obowiązki w zakresie zgłaszania incydentów. Obecnie przedsiębiorstwa muszą zgłaszać cyberincydenty na podstawie kilku przepisów, w tym m.in. dyrektywy NIS 2, ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) i aktu w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej (DORA). Interfejs zostanie opracowany z solidnymi zabezpieczeniami bezpieczeństwa i zostanie poddany kompleksowym testom w celu zapewnienia jego niezawodności i skuteczności.
Ramy ochrony prywatności sprzyjające innowacjom: Ukierunkowane zmiany w RODO zharmonizują, wyjaśnią i uproszczą niektóre przepisy w celu pobudzenia innowacji i wsparcia przestrzegania przepisów przez organizacje, przy jednoczesnym zachowaniu niezmienionego rdzenia RODO i zachowaniu najwyższego poziomu ochrony danych osobowych.
Modernizacja przepisów dotyczących plików cookie w celu poprawy doświadczenia użytkowników w Internecie: Zmiany zmniejszą liczbę pojawiających się banerów plików cookie i umożliwią użytkownikom wyrażenie zgody za pomocą jednego kliknięcia i zapisanie preferencji dotyczących plików cookie za pomocą centralnych ustawień preferencji w przeglądarkach i systemie operacyjnym.
Poprawa dostępu do danych: Dzisiejszy pakiet cyfrowy ma na celu poprawę dostępu do danych jako kluczowej siły napędowej innowacji. Uproszczono w nim przepisy dotyczące danych i uczyniono je praktycznymi dla konsumentów i przedsiębiorstw poprzez:
- konsolidacja unijnych przepisów dotyczących danych za pomocą aktu w sprawie danych, łączącego cztery akty prawne w jeden w celu zwiększenia jasności prawa;
- wprowadzenie ukierunkowanych zwolnień dla MŚP i krajów południowego regionu Morza Śródziemnego z niektórych przepisów aktu w sprawie danych dotyczących przenoszenia chmury obliczeniowej, co przyniesie jednorazowe oszczędności w wysokości około 1,5 mld EUR;
- zaproponowanie nowych wytycznych dotyczących zgodności z aktem w sprawie danych poprzez modelowe warunki umowne dotyczące dostępu do danych i ich wykorzystywania oraz standardowe klauzule umowne dotyczące umów w zakresie przetwarzania w chmurze;
- Wspieranie europejskich przedsiębiorstw zajmującychsię sztuczną inteligencją poprzez odblokowanie dostępu do wysokiej jakości świeżych zbiorów danych dotyczących sztucznej inteligencji, wzmacniając ogólny potencjał innowacyjny przedsiębiorstw w całej UE.
2. Strategia unii danych
W nowej strategii w zakresie unii danych określono dodatkowe środki mające na celu odblokowanie większej liczby wysokiej jakości danych na potrzeby sztucznej inteligencji poprzez rozszerzenie dostępu, takie jak laboratoria danych. Ustanowiono w nim punkt pomocy prawnej ds. aktu w sprawie danych, uzupełniający dalsze środki wspierające wdrażanie aktu w sprawie danych. Wzmacnia również suwerenność Europy w zakresie danych poprzez strategiczne podejście do międzynarodowej polityki w zakresie danych: zestaw narzędzi zapobiegających wyciekom, środki ochrony wrażliwych danych nieosobowych oraz wytyczne dotyczące oceny sprawiedliwego traktowania danych UE za granicą.
3. Europejski portfel biznesowy
Niniejszy wniosek zapewni europejskim przedsiębiorstwom i organom sektora publicznego jednolite narzędzie cyfrowe, umożliwiające im cyfryzację operacji i interakcji, które w wielu przypadkach nadal wymagają przeprowadzenia osobiście. Przedsiębiorstwa będą mogły cyfrowo podpisywać, sygnować czasowo i pieczętować dokumenty; bezpieczne tworzenie, przechowywanie i wymiana zweryfikowanych dokumentów; oraz bezpiecznej komunikacji z innymi przedsiębiorstwami lub organami administracji publicznej w ich własnym państwie członkowskim i pozostałych 26 państwach członkowskich.
Rozwijanie działalności gospodarczej w innych państwach członkowskich, płacenie podatków i komunikowanie się z organami publicznymi będzie łatwiejsze niż kiedykolwiek wcześniej w UE. Zakładając szerokie wykorzystanie, europejskie portfele biznesowe umożliwią europejskim przedsiębiorstwom ograniczenie procesów i kosztów administracyjnych, a tym samym uwolnią do 150 mld euro oszczędności dla przedsiębiorstw rocznie.
Kolejne kroki
Wnioski ustawodawcze dotyczące cyfrowego zbiorczego aktu prawnego zostaną teraz przedłożone Parlamentowi Europejskiemu i Radzie do przyjęcia. Przedstawione dziś wnioski stanowią pierwszy krok w strategii Komisji mającej na celu uproszczenie i zwiększenie skuteczności unijnego zbioru przepisów dotyczących technologii cyfrowych.
Komisja rozpoczęła dziś również drugi etap programu uproszczenia, a szeroko zakrojone konsultacje w sprawie oceny adekwatności cyfrowej trwają do 11 marca 2026 r. Ocena adekwatności przetestuje, w jaki sposób zbiór przepisów przyczynia się do osiągnięcia celu dotyczącego konkurencyjności, oraz zbada spójność i skumulowany wpływ unijnych przepisów cyfrowych.
Kontekst
Pakiet cyfrowy to siódmy wniosek zbiorczy. Komisja wyznaczyła kurs na uproszczenie przepisów UE, aby uczynić gospodarkę UE bardziej konkurencyjną i zamożną dzięki uproszczeniu działalności gospodarczej w UE, zmniejszeniu jej kosztów i zwiększeniu jej efektywności. Komisja ma jasny cel, jakim jest bezprecedensowe uproszczenie poprzez zmniejszenie obciążeń administracyjnych o co najmniej 25 % i o co najmniej 35 % dla MŚP do końca 2029 r.
Aby uzyskać więcej informacji
Cyfrowy zbiorczy akt prawny w sprawie sztucznej inteligencji (rozporządzenie)
Dokument roboczy służb Komisji towarzyszący cyfrowemu zbiorowi zbiorczemu
Europejski portfel przedsiębiorstw (rozporządzenie)
Strategia dotycząca unii danych (komunikat)
Cyfrowa ocena adekwatności (konsultacje)
Akt w sprawie sztucznej inteligencji – wniosek dotyczący uproszczenia
Europejski portfel biznesowy digibyte
Zwinny cyfrowy zbiór przepisów
Factpage Strategia unii danych
Zestawienie informacji na temat europejskiego portfela biznesowego
źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.