Komisja zakończyła negocjacje z Ukrainą w sprawie przeglądu pogłębionej i kompleksowej strefy wolnego handlu (DCFTA) między UE a Ukrainą. Umowa co do zasady wsprawie przeglądu postanowień dotyczących liberalizacji handlu na mocy układu o stowarzyszeniu wyznacza nowy etap w ustanawianiu długoterminowych, przewidywalnych i wzajemnych ram w szerszym kontekście procesu akcesyjnego Ukrainy. W pełni uwzględniono w nim również wrażliwość niektórych sektorów rolnictwa, podniesioną przez państwa członkowskie UE i rolników.
Przegląd ten przyczynia się do stopniowej integracji Ukrainy z jednolitym rynkiem UE i pokazuje, że zaangażowanie UE we wspieranie Ukrainy jest tak silne, jak nigdy dotąd. Po przyjęciu zmieniona pogłębiona i kompleksowa umowa o wolnym handlu będzie korzystna dla obu stron, ponieważ zapewni ramy długoterminowej pewności gospodarczej i stabilnych stosunków handlowych.
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała: Dzięki tej zmodernizowanej umowie zabezpieczamy przepływy handlowe z Ukrainy do Europy i na rynki światowe. Budujemy również mosty odporności i solidarności gospodarczej w obliczu nieuzasadnionej rosyjskiej wojny napastniczej. Jednocześnie nadal chronimy interesy naszych rolników. Miejsce Ukrainy jest w rodzinie. Podtrzymujemy nasze zaangażowanie na rzecz ścieżki wzajemnego wzrostu i stabilności, prowadzącej do jej pełnej integracji z naszą Unią.
Zmodernizowana umowa opiera się na trzech głównych filarach:
- Równe warunki działania: nowy dostęp do rynku jest uwarunkowany stopniowym dostosowaniem Ukrainy do odpowiednich unijnych norm produkcji, takich jak dobrostan zwierząt, stosowanie pestycydów i leków weterynaryjnych. Oczekuje się, że Ukraina będzie co roku składać sprawozdania z postępów w tym zakresie. Podejście to jest spójne z logiką procesu przystąpienia Ukrainy do UE i przyjęcia unijnego dorobku prawnego.
- Solidna klauzula ochronna: obie strony będą miały możliwość uruchomienia mechanizmu ochronnego umożliwiającego przyjęcie odpowiednich środków w sytuacjach, w których przywóz może mieć niekorzystne skutki dla którejkolwiek ze stron. W przypadku UE ocenę ewentualnego zakłócenia można przeprowadzić na poziomie jednego lub większej liczby państw członkowskich.
- Zwiększone przepływy handlowe: zmienione porozumienie zapewnia równowagę między wspieraniem handlu Ukrainy z UE i w pełni uwzględnia wrażliwość niektórych unijnych sektorów rolnych i zainteresowanych stron. Wynegocjowany dostęp do rynku jest różny: w przypadku najbardziej wrażliwych produktów, takich jak cukier, drób, jaja, pszenica, kukurydza i miód, odnotowano jedynie niewielki wzrost w porównaniu z pierwotną DCFTA; w przypadku innych produktów dokonano ulepszeń z korzyścią dla obu stron w oparciu o nasze uzupełniające się rynki; i wreszcie w odniesieniu do niektórych produktów niewrażliwych uzgodniono pełną liberalizację.
Obie strony uzgodniły również zbadanie środków mających pomóc ukraińskim eksporterom w dotarciu do ich tradycyjnych rynków w 3krajach. Ponadto UE i Ukraina zgodziły się również dokonać przeglądu sytuacji w kontekście postępów w integracji gospodarczej i perspektyw przystąpienia.
Kolejne kroki
Obie strony będą teraz pracować nad dopracowaniem technicznych elementów umowy. W najbliższych dniach państwa członkowskie i Parlament Europejski zostaną poinformowane o szczegółach porozumienia.
Z zastrzeżeniem ostatecznej zmiany prawnej umowy co do zasady UE i Ukraina przystąpią teraz do odpowiednich procedur formalnego zatwierdzenia zmienionej DCFTA.
Ze strony UE Komisja przyjmie wniosek dotyczący decyzji Rady w celu zatwierdzenia porozumienia. Umowa zostanie następnie formalnie przyjęta przez Komitet Stowarzyszenia UE-Ukraina.
Kontekst
Układ o stowarzyszeniu między UE a Ukrainą, w tym pogłębiona i kompleksowa strefa wolnego handlu (DCFTA), był negocjowany w latach 2007–2011 i podpisany w dniach 21 marca i 27 czerwca 2014 r. DCFTA zniosła zdecydowaną większość wszystkich ceł, w szczególności na towary przemysłowe.
Po rosyjskiej wojnie napastniczej przeciwko Ukrainie UE przyznała Ukrainie ułatwienia w handlu i nadzwyczajne instrumenty oferujące co roku wysoki poziom jednostronnej liberalizacji w formie autonomicznych środków handlowych. Obowiązywały one od 4 czerwca 2022 r. i były dwukrotnie przedłużane do czasu wygaśnięcia w dniu 5 czerwca 2025 r., po czym weszły w życie środki przejściowe. Wraz z korytarzami solidarnościowymi bankomaty zostały przyjęte w kontekście poważnych zakłóceń spowodowanych wojną i wbrew ogólnej tendencji do ogólnego spadku wymiany handlowej Ukrainy. Komisja konsekwentnie dążyła do osiągnięcia porozumienia w sprawie długoterminowej wzajemnej liberalizacji ceł z Ukrainą na podstawie art. 29 układu o stowarzyszeniu między UE a Ukrainą, zapewniając płynne przejście do nowych ram, w których wszystkie porozumienia handlowe są włączone do odnowionego systemu DCFTA.
źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.