Komisja Europejska rozpoczyna dziś dwie inicjatywy w ramach programu dotyczącego unii gotowości: unijna strategia gromadzenia zapasów i strategia w zakresie medycznych środków przeciwdziałania. Oba mają na celu poprawę dostępu do podstawowych towarów dla europejskich obywateli i społeczeństw, przedsiębiorstw i gospodarek – zapewniając ciągłość podstawowych towarów i ratujących życie środków medycznych przez cały czas, w szczególności podczas kryzysów takich jak poważne przerwy w dostawie energii, klęski żywiołowe, konflikty lub pandemie.
Unijna strategia gromadzenia zapasów: zabezpieczenie podstawowych dostaw przed kryzysem
Unijna strategia gromadzenia zapasów ma na celu zabezpieczenie podstawowych towarów – takich jak żywność, woda, ropa naftowa, paliwo i leki – w przypadku kryzysu. Jest to pierwsze w historii kompleksowe podejście UE do gromadzenia zapasów.
Kluczowe działania w ramach strategii gromadzenia zapasów obejmują:
- Ustanowienie unijnej sieci gromadzenia zapasów z państwami członkowskimi w celu wymiany najlepszych praktyk, koordynacji zapasów i opracowania wspólnych zaleceń.
- Identyfikacja luk w zapasach i powielanie działań poprzez wymianę informacji i zacieśnienie współpracy między państwami członkowskimi i z UE.
- Rozszerzenie zapasów na szczeblu UE w celu wypełnienia luk w zakresie podstawowych towarów, wspierane przez inicjatywy takie jak rescEU w odniesieniu do sprzętu medycznego, schronienia, generatorów i innych.
- Poprawa transportu i logistyki w celu szybkiego reagowania kryzysowego.
- Promowanie partnerstw cywilno-wojskowych, publiczno-prywatnych i międzynarodowych w celu maksymalizacji wykorzystania zasobów w sposób efektywny i terminowy.
Strategia dotycząca medycznych środków przeciwdziałania: wzmacnianie gotowości na wypadek kryzysu zdrowotnego
Wraz z rosnącymi ogniskami chorób i rosnącą opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe, pogłębioną przez zmianę klimatu, pogarszającą się różnorodność biologiczną i ekosystemy oraz wyzwaniami geopolitycznymi, unijna strategia w zakresie medycznych środków przeciwdziałania ma na celu przyspieszenie rozwoju, produkcji, wdrażania i dostępności ratujących życie narzędzi medycznych.
Kluczowe działania w ramach strategii obejmują:
- Rozwój szczepionek przeciwko grypie nowej generacji, nowe antybiotyki przeciwko oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, leki przeciwwirusowe przeciwko chorobom przenoszonym przez wektory oraz poprawa dostępu do środków przeciwdziałania CBRJ.
- Wzmocnienie wywiadu i nadzoru poprzez opracowanie unijnego wykazu priorytetowych medycznych środków przeciwdziałania, planów gotowości oraz unijnych/globalnych systemów monitorowania ścieków.
- Przyspieszenie innowacji poprzez akcelerator medycznych środków przeciwdziałania, centra badawczo-rozwojowe oraz rozszerzenie programu HERA Invest.
- Zapewnienie skalowalnej produkcji dzięki stale rosnącym możliwościom EU FAB i nowemu partnerstwu RAMP UP.
- Poprawa dostępu do leków i ich wdrażania poprzez wspólne zamówienia i wsparcie dla gotowych do użycia laboratoriów.
- Wzmocnienie globalnej współpracy i współpracy międzysektorowej, w tym gotowości cywilno-wojskowej, wysiłków publiczno-prywatnych, gotowości obywateli i inwestycji w siłę roboczą.
Wspólnie strategie te stanowią kluczowy krok w kierunku bardziej proaktywnej reakcji Europy w obliczu przyszłych kryzysów.
Kontekst
Unijna strategia gromadzenia zapasów i strategia w zakresie medycznych środków przeciwdziałania to dwa kluczowe działania zapowiedziane w strategii na rzecz unii gotowości, która została przyjęta w marcu 2025 r. Opierając się na zaleceniach zawartych w sprawozdaniu Niinistö, ogólnounijna strategia gromadzenia zapasów obejmie wszystkie istniejące sektorowe działania w zakresie gromadzenia zapasów, zwiększy dostęp do zasobów krytycznych w całej UE i połączy scentralizowane rezerwy na szczeblu UE z wkładami państw członkowskich, wspieranymi przez partnerstwa publiczno-prywatne, aby zapewnić skuteczność, skalowalność i opłacalność.
W sprawozdaniu podkreślono również pilną potrzebę zwiększenia gotowości UE na zagrożenia obejmujące wszystkie zagrożenia. W tym względzie strategia w zakresie medycznych środków przeciwdziałania ma na celu pobudzenie skoordynowanych działań zarówno w UE, jak i na szczeblu globalnym, aby przyspieszyć rozwój, produkcję i szybkie wdrażanie oraz dostęp do ratujących życie narzędzi medycznych, w tym szczepionek, środków terapeutycznych, diagnostyki i sprzętu ochronnego. Wzmocni to naszą zbiorową odporność i zdolność do przygotowania się i reagowania na stany zagrożenia zdrowia.
Więcej informacji
Komunikat w sprawie strategii w zakresie medycznych środków przeciwdziałania
Komunikat w sprawie strategii gromadzenia zapasów
Pytania i odpowiedzi dotyczące strategii w zakresie medycznych środków przeciwdziałania
Pytania i odpowiedzi na temat gromadzenia zapasów
Zestawienie informacji na temat gromadzenia zapasów
Zestawienie informacji na temat medycznych środków przeciwdziałania
źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.