„Obowiązuje wersja wygłoszona”
Wysoki przedstawiciel/wiceprzewodnicząca Kallas
Dziękuję i miłego dnia wszystkim.
Przed aktualizacją na spotkaniu uczelni, poruszę dwie kwestie.
Po pierwsze, dziś UE i NATO uważają, że chiński podmiot wspierany przez państwo jest odpowiedzialny za złośliwą cyberkampanię przeciwko Republice Czeskiej. Atak ten jest niedopuszczalnym naruszeniem norm międzynarodowych. UE nie będzie tolerować wrogich działań cybernetycznych i solidaryzujemy się z Republiką Czeską.
Na Bliskim Wschodzie sytuacja w Strefie Gazy pozostaje tragiczna. Ataki Izraela w Strefie Gazy wykraczają poza to, co jest konieczne do walki z Hamasem. Omijanie ONZ w dostarczaniu pomocy podważa zasady humanitarne. Incydenty podważające szczególny status Jerozolimy grożą dalszą eskalacją napięć.
Teraz [przejdę] do zebrania kolegium. Najpierw omówiliśmy strategię UE na rzecz przedsiębiorstw typu start-up i przedsiębiorstw scale-up. Wiceprzewodnicząca wykonawcza Stephane Séjourné i komisarz Zaharieva dołączą do Państwa w sali prasowej po zakończeniu tej konferencji, aby przedstawić tę inicjatywę.
Trybunał powołał również Elisabeth Warner na stanowisko dyrektora generalnego Dyrekcji Generalnej ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich (DG AGRI). Datą wejścia w życie jest 1czerwca 2025 r. Służby rzecznika opublikują dalsze szczegóły na ten temat.
Przyjęliśmy dziś również techniczny, ale ważny wniosek mający na celu uczynienie unijnych narzędzi pomocy bardziej przyjaznymi dla użytkownika. Obejmuje to prostsze zasady dotyczące szybszych i bardziej dostępnych pożyczek. Proponujemy również przeniesienie nadwyżek funduszy między funduszami gwarancyjnymi.
Komisarz Síkela przedstawi szczegółowe informacje na ten temat, ale kluczową kwestią jest to, że mogłoby to odblokować kilkaset milionów euro na inwestycje zewnętrzne i pomoc. W poniedziałek przeprowadziliśmy dyskusję z ministrami rozwoju w Radzie do Spraw Zagranicznych na temat tych kwestii i tego, jak naprawdę zrobić więcej.
Drugim wnioskiem jest dzisiaj [wspólny] komunikat w sprawie Morza Czarnego.
Region Morza Czarnego ma ogromne znaczenie strategiczne dla Unii Europejskiej ze względu na powiązania między Azją Środkową a Europą. Jest to ważne ze względu na bezpieczeństwo, handel i energię.
Ponadto kraje regionu wzmacniają swoje więzi z Unią Europejską. Po raz kolejny mamy do czynienia ze zmianami geopolitycznymi.
Ukraina i Mołdawia zmierzają ku członkostwu w UE. Także Gruzja, jeśli powróci na drogę do UE. Turcja jest partnerem UE o znaczeniu strategicznym i krajem kandydującym.
Potencjał regionu jest jednak osłabiony przez wojnę Rosji. Powtarzające się naruszenia przestrzeni powietrznej i ataki na porty i szlaki żeglugowe podkreślają tę rzeczywistość.
Komisarz Kos zajmie się innymi elementami, ale jeśli chodzi o bezpieczeństwo, koncentrujemy się na trzech priorytetach:
Po pierwsze, proponujemy utworzenie czarnomorskiego centrum bezpieczeństwa morskiego. Centrum to będzie europejskim systemem wczesnego ostrzegania na Morzu Czarnym. Zwiększy to orientację sytuacyjną i pomoże chronić infrastrukturę krytyczną, taką jak instalacje morskie i kable podmorskie. Centrum mogłoby również pomóc w monitorowaniu pokoju między Rosją a Ukrainą. Równolegle włożymy większe wysiłki w rozminowywanie, które jest również bardzo dużym zagrożeniem na Morzu Czarnym. Programy takie jak unijny Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury mogą pomóc w określeniu zagrożeń stwarzanych przez kopalnie.
Po drugie – mobilność wojskowa. Proponujemy dodatkowe modernizacje regionalnych portów, linii kolejowych, dróg i lotnisk w celu obsługi ciężkiego sprzętu wojskowego. Ulepszenia pomogą zapewnić, że żołnierze mogą być tam, gdzie są potrzebni, kiedy są potrzebni. Szybsze dostarczenie sprzętu do regionu wzmacnia odstraszanie, a także wspiera NATO. Oprócz modernizacji chcemy lepszej kontroli zagranicznych właścicieli w portach i kluczowych obiektach.
Trzeci punkt dotyczy zagrożeń hybrydowych. Region Morza Czarnego jest głównym celem działań hybrydowych. Unia Europejska dąży do zacieśnienia współpracy w celu zwalczania cyberataków, dezinformacji i innych wrogich działań. Będziemy inwestować w sztuczną inteligencję, aby zwalczać dezinformację, promować umiejętność korzystania z mediów i wzmacniać sieci weryfikatorów informacji.
Po raz kolejny bezpieczeństwo Morza Czarnego ma zasadnicze znaczenie również dla bezpieczeństwa europejskiego.
Dziękuję.
Komisarz Kos
Dziękuję, Kaja, że wspomniałaś o pierwszym filarze strategii czarnomorskiej.
Porozmawiam teraz bardziej o drugim i trzecim, czyli o konkurencyjności i odporności.
Dlaczego to robimy? Odpowiadamy na wyzwania geopolityczne, przed którymi stoimy dzisiaj.
Widzimy świat, w którym uzależnienia są wykorzystywane jako broń. Widzimy świat, w którym musimy zdywersyfikować energię, transport, a także połączenia cyfrowe. Morze Czarne jest mostem prowadzącym do Kaukazu Południowego i Azji Środkowej. Jest to dla nas tętnica o zasadniczym znaczeniu dla handlu, przepływów energii i eksportu żywności. Jego stabilność ma kluczowe znaczenie dla naszego bezpieczeństwa.
W jaki sposób możemy zbudować tę stabilność?
Drugim filarem jest łączność. Wraz z naszymi partnerami z regionu Morza Czarnego opracujemy nowe korytarze energetyczne, połączenia transportowe i infrastrukturę cyfrową na Kaukazie i w Azji Środkowej.
Nasi partnerzy w Azji Środkowej chcą tego tak samo jak my. Na całym świecie kraje szukają obecnie współpracy z wiarygodnymi i przewidywalnymi partnerami, którymi jest UE. My, Europejczycy, jesteśmy właśnie tacy. Takie partnerstwa uczynią nas zbiorowo bezpieczniejszymi i stworzą możliwości biznesowe dla wszystkich.
Pomoże nam to w oderwaniu się od Rosji, zgodnie z naszymi zobowiązaniami w ramach RePowerEU. Pomoże nam to zmniejszyć ryzyko związane z naszymi systemami energetycznymi i odblokuje nowe możliwości inwestycyjne w zakresie wdrażania czystych technologii.
W związku z tym bardzo ważne jest, aby obszar Morza Czarnego był domem dla członków UE. Jest to siedziba krajów kandydujących do UE, a także trzeciej kategorii partnerów, którzy dążą do zacieśnienia więzi z UE. Oznacza to, że mamy już pewne ramy współpracy w zakresie inwestycji i zapewnienia, aby nowa infrastruktura była zsynchronizowana ze standardami UE i połączona z naszymi korytarzami transportowymi i energetycznymi.
Wykorzystamy naszą inicjatywę Global Gateway i będziemy współpracować z państwami członkowskimi i instytucjami finansowymi, aby zapewnić inwestycje publiczne i prywatne łączące Europę z Azją.
A trzeci filar, bardzo ważny, wzmocnimy również gotowość społeczności nadbrzeżnych i sektorów niebieskiej gospodarki. Umożliwi to krajom basenu Morza Czarnego zajęcie się szkodami środowiskowymi związanymi z wojną – jest ich tam bardzo dużo; reagowanie na zagrożenia związane ze zmianą klimatu i wykorzystywanie możliwości zrównoważonego wzrostu gospodarczego.
Na zakończenie zrobimy wszystko, co w naszej mocy, ściśle współpracując z państwami członkowskimi UE. Ponieważ w ten sposób możemy zapewnić bezpieczeństwo, zdywersyfikować dostawy energii i zbudować szlaki handlowe dla wszystkich Europejczyków, a także dla naszych partnerów. Postrzegamy to jako wygraną dla wszystkich.
Komisarz Síkela
Dzień dobry i dziękuję za możliwość wyjaśnienia naszych środków upraszczających, które wzmocnią finansowanie naszych działań zewnętrznych.
Jak być może niektórzy z państwa zauważyli, jako komisarz ds. partnerstw międzynarodowych poświęciłem znaczną część mojego mandatu misjom na całym świecie. Jasno widzę, że świat chce więcej Europy.
Naszym celem w ramach strategii Global Gateway jest wykorzystanie tego impulsu do wzmocnienia naszych partnerstw za granicą i wspierania zrównoważonego rozwoju naszych partnerów, a jednocześnie otwieranie nowych możliwości dla naszych przedsiębiorstw.
Oczywiste jest, że powodzenie tych wysiłków zależy od siły finansowej, którą jesteśmy w stanie wykorzystać.
Zatwierdzony dziś środek pomoże nam zwiększyć skuteczność naszych zewnętrznych narzędzi finansowania, a także uprości procedury dla naszych partnerów wykonawczych – a mianowicie instytucji finansowania rozwoju, takich jak Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, ale także banków rozwoju państw członkowskich, takich jak Die Kreditanstalt für Wiederaufbau, AFD, Cofides i wiele innych.
Jak wiesz, gwarancje są ważną częścią naszego zestawu narzędzi finansowych. Wspierają one pożyczki udzielane przez banki w celu wsparcia naszych projektów rozwojowych, obniżając ryzyko i obniżając stopy procentowe dla naszych partnerów.
W przypadku powodzenia tych projektów gwarancje nie są uruchamiane, a środki są zwracane do UE.
Przyjęty dziś środek to zmienia. Umożliwia on przesunięcie niewykorzystanych środków z gwarancji, które nie zostały wykorzystane – odblokowanie nowych środków w wysokości około 500 mln EUR.
Fundusze te mogą być dalej lewarowane i mnożone. Oznacza to, że w oparciu o obecną praktykę możemy być w stanie uruchomić – w zależności od mnożnika – około 10 mld euro na nasze dodatkowe inwestycje w krajach partnerskich w ramach strategii Global Gateway. Nie będziemy potrzebowali nowych środków budżetowych.
Przyjęty środek zmniejsza również pokrycie przez UE pierwszej straty z pożyczek państwowych EBI z 65 % do 60 %, co sprawia, że nasz budżet idzie dalej i wzmacnia nasz wpływ.
Ponadto, dzięki uproszczeniu procedur kontroli instytucji finansowania rozwoju, szacujemy, że dzięki temu działaniu zaoszczędzimy około 20 mln euro – pieniądze, które możemy teraz przeznaczyć na rozwój, a nie na biurokrację.
Jest to inteligentna, strategiczna aktualizacja naszej architektury finansowej – i niezbędny krok, jeśli chcemy wywierać większy wpływ przy każdym zainwestowanym euro.
Dziękuję bardzo za uwagę.
Powiązane tematy
Współpraca Międzynarodowa i Rozwój
Sprawy zagraniczne i polityka bezpieczeństwa
źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.